هرمتیکا

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
هرمتیکا: گزیده‌ای از متون هرمسی
هرمتیکا: گزیده‌ای از متون هرمسی

هرمتیکا (Hermetica)

مجموعه‌ای از فلسفۀ عرفانی یونانی‌گرای قرن‌های دوم و سوم میلادی، منسوب به هرمس تریسمگیستوس[۱] (به معنی هرمسِ سه‌بار بزرگ)، مشتمل بر 18 رساله. این هرمس را می‌توان همان حکیم باستانی مصر، واضع علم کیمیا و احکام نجوم دانست که با تحوت خدای مصریان یکسان تلقی می‌شود و با هرمس یونانی کمابیش مطابقت دارد.

هرمس و افراد نامعلومی این آموزه‌های حکمی و گاه رازآلود و بعضاً در علوم غریبه را به عنوان راه دانایی و زندگی در اختیار انسان‌های پس از خود گذاشته‌اند. تعدادی از 18 رساله به صورت مکالمات سقراطی نوشته شده‌اند و رساله‌های دیگر به شیوۀ نامه‌نگاری‌اند. در پیش‌زمینۀ آنها عنصری از اندیشۀ مصری درک می‌شود و همچنین ریشۀ یونانی آنها تا حدی افلاطونی و تا حدی رواقی است. همچنین پاره‌ای مفاد سبعینیه نیز در این رساله‌ها رسوخ کرده است. این رسالات 18‌گانه و دیگر آثار هرمسی در دورۀ نهضت ترجمه نخست به عربی برگردانده شدند و بعدتر در دورۀ رنسانس از زبان عربی یا یونانی به لاتین ترجمه شدند.

جز آثار و پژوهش‌ها و ترجمه‌هایی که دربارۀ رسالات و اندیشه‌های هرمسی به فارسی منتشر شده‌اند، در ایران کتابی تحت عنوان «ه‍رم‍ت‍ی‍ک‍ا، ح‍ک‍م‍ت‌ م‍ف‍ق‍وده‌‌ی ف‍رع‍ون‍ان‌: گزیده‌هایی از متون هرمسی» (تألیف ت‍ی‍م‍وت‍ی‌ ف‍رک‌[۲] و پ‍ی‍ت‍ر گ‍ن‍دی‌[۳] با برگردان فارسی ف‍ری‍دال‍دی‍ن‌ رادم‍ه‍ر) به سال 1384 توسط نشر مرکز انتشار یافته که پژوهشی در مجموعۀ هرمتیکا به همراه گزیده‌ای از این متون هرمسی است.


  1. Hermes Trismegistus
  2. Timothy Freke
  3. Peter Gandy