هس، گرمان هنری (۱۸۰۲ـ۱۸۵۰)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

هِس، گِرْمان هِنْری (۱۸۰۲ـ۱۸۵۰)(Hess, Germain Henri)

هِس، گِرْمان هِنْري

(معروف به: ایوانویچ گِسِ آلمانی) شیمی‌دان روسی، زادۀ سوئیس و یکی از پیش‌گامان گرماشیمی[۱]. قانون مجموع گرمایی ثابت[۲] را به افتخارش قانون هس نامیده‌اند. در ژنو[۳] زاده شد، اما خانواده‌اش به روسیه مهاجرت کردند. در دانشگاه دورپارت[۴]، که اکنون با نام تارتو[۵] در استونی واقع است، همچنین در استکهلمِ سوئد، تحت نظر یونس برزلیوس[۶]، درس خواند. پس از بازگشت به روسیه و قبل از گشودن مطب خود در ایرکوتسک[۷]، عضو هیئت زمین‌شناسی اعزامی به اورال[۸] بود. در ۱۸۳۰، در سن‌پترزبورگ مقیم شد. در آن‌جا شغل‌های دانشگاهی متعددی به‌عهده داشت و سرانجام در انستیتوی فنی[۹] به استادی رسید. قانون هس[۱۰]، که در ۱۸۴۰ منتشر شد، بیان می‌کند که تغییرات گرمایی هر واکنش شیمیایی فقط به حالت ابتدا و حالت انتهای سیستم بستگی دارد و مستقل از مسیر واکنش است، مشروط بر آن‌که گرما یگانه شکلی از انرژی‌ باشد که به سیستم وارد یا از آن خارج می‌شود. هر تغییر شیمیایی گرماگیر[۱۱] (جذب‌کنندۀ گرما) یا گرمازا[۱۲] (آزادکنندۀ گرما) است. در واقع، قانون هس چیزی جز کاربرد قانون پایستگی‌ (بقاء) انرژی[۱۳] نیست. قانون اخیر در ۱۸۴۲، دوسال بعد از قانون هس، تدوین شد. در ۱۸۴۲، هس قانون دوم خود، قانون خنثی‌بودگی گرمایی[۱۴] را مطرح کرد. بنابر این قانون، در واکنش تبادل[۱۵]های نمک‌های خنثی[۱۶] در محلول آبی[۱۷] اثری از گرما مشاهده نمی‌شود.

 


  1. thermochemistry
  2. constant heat summation
  3. Geneva
  4. University of Dorpat
  5. Tartu
  6. Jons Berzelius
  7. Irkutsk
  8. Urals
  9. Technological Institute
  10. Hess's law
  11. endothermic
  12. exothermic
  13. law conservation of energy
  14. law of thermoneutrality
  15. exchange reaction
  16. neutral salts
  17. aqueous solution