هیچانه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

هیچانِه

عنوان ترانه‌هایی که کودکان هنگام بازی و ورزش یا برای آموختن مفاهیم ساده می‌خوانند. ترانه‌ای که به‌هنگام بازی عمو زنجیرباف خوانده می‌شود از مشهورترین هیچانه‌های فارسی به‌شمار می‌رود. هیچانه‌ها، برخلاف نامشان، الزاماً پوچ و بی‌معنا نیستند، اما چون در این دست ترانه‌ها معنای جمله‌ها تحت‌الشعاع وزن و آهنگ قرار می‌گیرد، عنوان هیچانه را برای آن وضع کرده‌اند. متل نیز گونه‌ای هیچانه است، اما در آن موضوع پُررنگ‌تر و مهم‌تر است، مانند «دویدم و دویدم/ سر کوهی رسیدم/ دو تا خاتون رو دیدم ...» هیچانه‌ها، همچون دیگر گونه‌های ادبیات عامه، ساخته و پرداختۀ ذهن مردم‌اند؛ با این همه، برخی از شاعران، با نظر به ویژگی‌های کاربردی و جنبه‌های آموزشی، شعرهایی در این سبک سروده‌اند، مانند شعر «آب» از محمود کیانوش. احمد شاملو نیز شعرهای پریا و دخترای ننه دریا را با الهام از برخی هیچانه‌ها سروده است.