وقایع نامه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

وَقایع‌نامه (chronicle)

نمونه‌اي از وقايع‌نامه بر روي سنگ

ثبت رویدادها به‌ترتیب زمان وقوع، بدون تحلیل و تفسیر. وقایع‌نامه در ترتیب پیدایش انواع ادبی مقدم بر تاریخ‌نگاری واقعی است، که حاوی تحلیل واقعیات و حقایق و چگونگی ارتباط آن‌ها با یکدیگر است. ثبت وقایع تاریخی پیشینه‌ای کهن دارد که آغاز آن را می‌توان به اعصار باستانی و الواح گلی و کتیبه‌های سنگی نسبت داد. پادشاهان و حاکمان قدیم نیز دفتر و دیوان‌هایی برای ثبت حوادث و اعمال و اقدامات خود داشتند؛ اما وقایع‌نامه‌نویسی به‌صورتی که امروز می‌شناسیم به دوران یونان و روم بازمی‌گردد. در باب ویرانی بریتانیا، اثر گیلداس، با رومی‌ها آغاز می‌شود و در ۵۱۶م به‌پایان می‌آید. اواسط قرون میانه، زمان رواج شیوۀ وقایع‌نگاری بود. تاریخ نورمان‌ها در انگلیا، نوشتۀ اِدمو، از آثار این دوره است. روزنامه‌ها و نشریات خبری عصر جدید را می‌توان استمرار وقایع‌نویسی به‌شمار آورد. بسیاری از آثار نوشته‌شده در فارسی و عربی که به تاریخ شهرت دارند، در حقیقت نوعی وقایع‌نامه‌اند که تاریخ طبری ازجملۀ مشهورترین این تألیفات است. از وقایع‌نامه‌های ایرانی: وقایع‌الایام فی احوال‌الامام، محمدعلی سیستانی، وقایع‌الایام، شیخ عباس قمی.