چلیس، جیمز (۱۸۰۳ـ۱۸۸۲)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

چَلیس، جِیمز (۱۸۰۳ـ۱۸۸۲)(Challis, James)

جِیمز چَلیس
James Challis
ملیت انگلیسی
شغل و تخصص اصلی اخترشناس

 

اخترشناس انگلیسی. به پیشنهاد جان کوچ آدامز[۱] در زمینۀ محل جست‌وجوی سیارۀ نپتون[۲] توجهی نکرد و کشف آن را به اخترشناسان فرانسه و آلمان واگذار کرد. در برین‌تریِ[۳] اسکس[۴] زاده شد و در کیمبریج تحصیل کرد. از ۱۸۳۰ تا ۱۸۵۲، در مقام روحانی کلیسای انگلستان، سِمت کشیشی منطقۀ پَپوُرت اِورارد[۵] در کیمبریج‌شر[۶] را برعهده داشت و در عین‌حال استاد اخترشناسی، و از ۱۸۳۶ سرپرست رصدخانۀ کیمبریج[۷] و جانشین جورج اِئری[۸] بود. در ۱۸۴۴، آدامزِ ریاضی‌دان و اخترشناس از طریق چَلیس به اطلاعاتی از رصدخانۀ گرینویچ[۹] دست یافت که مربوط به انحرافات مشخص مدار سیّارۀ اورانوس[۱۰] بود. این انحرافات نشان از تأثیر گرانشی سیّاره‌ای دورتر داشتند. در سپتامبر ۱۸۴۵، آدامز مسیر تخمینی مدار این سیّارۀ ناشناخته، و پیش‌بینی موقعیت احتمالی ۱ اُکتبر ۱۸۴۵ آن را در اختیار چَلیس و ائری، اخترشناس سلطنتی، قرار داد. اما چَلیس محاسبه‌ها را جِدی نگرفت و اِئری نیز تا سال بعد حتی آن‌ها را ندید. تا آن زمان، سیّارۀ جدید در رصدخانۀ برلین[۱۱] کشف شده بود. چلیس اعتراف کرد که اگر او عملاً جست‌وجویی را براساس موقعیت و تاریخ پیش‌بینی‌شدۀ آدامز انجام داده بود، به محدودۀ دو درجه‌ای موضع واقعی سیّاره می‌رسید و در واقع آن را می‌دید.

 


  1. John Couch Adams
  2. Neptune
  3. Braintree
  4. Essex
  5. Papworth Everard
  6. Cambridgeshire
  7. Observatory of Cambridge
  8. George Airy
  9. Greenwich Observatory
  10. Uranus
  11. Berlin Observatory