کارلسون، آروید (۱۹۲۳)
| آرْوید کارلْسون Arvid Carlsson | |
|---|---|
| زادروز |
1923م |
| ملیت | سوئدی |
| شغل و تخصص اصلی | داروشناس |
| گروه مقاله | پزشکی |
| جوایز و افتخارات | جایزۀ نوبل پزشکی (2000) |
کارلْسون، آرْوید (۱۹۲۳)(Carlsson, Arvid)
داروشناس سوئدی. با پل گرین‌گارد[۱] و اریک ریچارد کندل[۲]، زیست‌عصب‌شناسان[۳] امریکایی، به‌سبب اکتشافاتشان در زمینۀ نحوۀ انتقال پیام‌ها در دستگاه عصبی به جایزۀ نوبل پزشکی سال ۲۰۰۰ دست یافت. کارلسون کشف کرد که دوپامین[۴] در مغز، ناقل عصبی[۵] مهمی است. این ماده مخصوصاً در عقده‌های قاعده‌ای[۶] بخشی از مغز عمل می‌کند که برای تنظیم حرکات است. سابقاً تصور می‌شد دوپامین فقط مادۀ پیش‌ساز ناقل عصبی دیگری با نام نورآدرنالین است، اما کارلسون نشان داد دوپامین در قسمت‌هایی از مغز یافت می‌شود که نورآدرنالین[۷] وجود ندارد. این نکته نشان داد که دوپامین خود ناقل عصبی است. کارلسون برای اثبات ارتباط بین دوپامین و فعالیت‌های حرکتی، برای حیوانات رزرپین[۸] تجویز و مشاهده کرد که حیوانات توان حرکت طبیعی را از دست دادند. رزرپین ناقل‌ها را از پیوندهای عصبی[۹] پاک می‌کند. او با تجویز ال دوپا[۱۰]، ترکیب پیش‌ساز دوپامین، فعالیت حرکتی طبیعی حیوانات را به آن‌ها بازگرداند. تحقیقات او منجربه این کشف شد که علت بیماری پارکینسون[۱۱] کمبود دوپامین در مغز است. ال دوپا دارویی برای مقابله با این بیماری و در حال حاضر مهم‌ترین دارو برای درمان پارکینسون است.