کاساوا
کاساوا (cassava)
گیاهی از خانوادۀ فرفیون[۱]، با نام علمی Manihot utilissima. بومی امریکای جنوبی است و امروزه به‌فراوانی در سراسر مناطق گرمسیری، و به‌منظور استفاده از ریشه‌های حاوی نشاسته‌اش، کشت می‌شود. این ریشه‌ها در تهیۀ نان و تاپیوکا کاربرد دارد. در مناطق روستایی افریقا، آسیا، و امریکای جنوبی، کاساوا غذای اصلی مردم است. این گیاه غذای حدود ۲۰۰میلیون نفر را در جهان تأمین می‌کند. سلول‌های ریشۀ این گیاه حاوی مادۀ سمی سیانوگلوکوزید[۲] است که در بدن به سیانید هیدروژن[۳] تبدیل می‌شود، اما شیرۀ گیاه آنزیمی دارد که این سم را تجزیه می‌کند. در هنگام فرآوری کاساوا، این دو ماده باید با هم مخلوط شوند. معمول‌ترین روش تخمیر[۴] آن است، هرچند مقداری جزئی سم در آن باقی می‌ماند. در جمهوری خلق کنگو[۵] (زئیر[۶] سابق) و موزامبیک، از ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۵، نزدیک به ۱۰هزار زن و کودک به مسمومیت مزمن دچار شدند. در ۱۹۹۷، در اوگاندا ویروسی به مزارع کاساوا حمله و نزدیک به ۶۰میلیون دلار خسارت به این مزارع وارد کرد.