کتابخانه بودلیان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

کتابخانۀ بُودِلیان (Bodleian Library)

کتابخانه بُودِليان

(یا: کتابخانۀ بادلیان) از قدیم‌ترین و مهم‌ترین کتابخانه‌های مرجع در دانشگاه آکسفورد بریتانیا. بنابر قانون واسپاری، نسخه‌ای از هر کتابی که در انگلستان چاپ و منتشر می‌شود، به رایگان، به این کتابخانه اهدا می‌گردد. مجموعۀ تاریخ انگلستان، ادبیات انگلیسی، به‌خصوص بخش شکسپیر کتابخانه، و همچنین بخش نسخه‌های خطی، شامل نسخه‌های خطی قرون وسطای اروپا، کتاب مقدس و آثار عربی و فارسی آن بی‌نظیر است. در آن‌جا مجموعه‌ای از نخستین کتاب‌های چاپی نیز گرد آمده است. این کتابخانه را تامس کابم ( ـ۱۳۲۷م) در دانشگاه آکسفورد تأسیس کرد. لیکن تا ۱۴۱۰م دانشگاه از این کتابخانه حمایت جدی نکرد. بین سال‌های ۱۴۱۱ تا ۱۴۴۷م دوک گلاستر آن را توسعه داد و مجموعۀ کتاب‌ها و سرمایه و اتاقی را وقف آن کرد. کار در ۱۴۵۰م تکمیل شد. این اتاق، امروزه، در دانشگاه آکسفورد موجود است. با گسترش دانشگاه آکسفورد و صنعت چاپ و رشد کتابخانه‌های کالج، کتابخانۀ دانشگاه آکسفورد اهمیت بسیاری یافت. در ۱۵۵۰ بازرسان ادوارد ششم کتاب‌های این کتابخانه را نابود کردند. ۵۰ سال بعد، در ۱۶۰۲، سر تامس بادلی آن را احیا کرد و مجموعه‌ای از نسخه‌های خطی قرون وسطا را به آن اهدا کرد. سپس، ساختمان جدیدی برای کتابخانه احداث و در ۱۹۴۶ افتتاح شد. ساختمان جدید و قدیم با یک راهروی زیرزمینی به هم متصل می‌شوند. طراح ساختمان جدید و راهروی زیرزمینی سر جیلس گیلبرت اسکات است. کتابخانۀ بُودِلیان ۴,۲۰۰,۰۰۰ جلد کتاب و ۵۰هزار نسخه خطی دارد. فهرست نسخه‌های خطی فارسی آن را ابتدا زاخاو و اِتِه در ۱۸۸۹، و بعدها آربری و مجتبی مینوی تهیه و منتشر کرده‌اند. کتابخانۀ دیجیتالی آکسفورد، در ۲۰۰۱، به مرحلۀ بهره‌برداری رسید که شامل مجموعۀ کوچکی است.