کروسیدر، عملیات
کروسیدر، عملیّات (Crusader, Operation)
در عملیّات انگلیس در نوامبر ـ دسامبر 1941 برای آزادسازی پادگان تحت محاصرۀ طُبرُُق[۱] و انهدام سپاه افریقایی آلمان[۲] در جنگ جهانی دوم. اگرچه سپاه افریقایی آلمان منهدم نشد، نیروهای آلمان و ایتالیا تلفات شدیدی را متحمل شدند و محاصرۀ طبرق شکسته شد. تلفات و خسارات دول محور در عملیات کروسیدر بالغ بر 38هزار نیرو و 300 تانک بود؛ در حالیکه انگلیس 18هزار نیرو و 278 تانک ازدست داد. براساس این طرح سه ستون انگلیسی میبایست اطراف خطوط دفاعی دول محور را از طریق صحرا و از ناحیۀ جنوب درهم ریزند. یک ستون با دورزدن پشت خط محور آنها را مشغول کرد، در همین حال ستون میانی عازم طبرق شد و ستون پایینی با پیشروی به سمت غرب، نیروهای زرهی آلمان را درگیر کرد. عملیات مقدماتی با جنگ سخت و اغتشاش همراه بود، در حالیکه پادگان طبرق مشغول نبرد برای رفع محاصره بود و با نیروی آلمانی در سیدی رزق[۳] میجنگید، انگلیسیها، آلمانیها را هدف حمله از جنوب قرار داده بودند و در عینحال به نوبۀ خود از نیروهای عقبدارشان در برابر حملۀ سپاه افریقای آلمان دفاع میکردند. سایر واحدهای انگلیسی، آلمانی، و ایتالیایی نیز در اطراف این منطقه درگیر، و همزمان در حال نبرد یا جنگ و گریز با یکدیگر بودند. در این شرایط، رومل تصمیم گرفت که با نیروهای زرهی خود به طرف شرق و به سوی پایگاههای انگلیس حمله کند؛ به آن امید که این امر ژنرال سِر آلان کانینگم[۴] را مرعوب، و باعث شود که او نیروهایش را خارج کند. اگرچه این کار خوبی بود، ژنرال آچینِلک[۵] نیز احتمال این امر را میداد و کانینگم را با معاونش، سرلشکر نیل ریچی[۶]، ریاست ستاد، عوض کرد. بههرحال، غیبت نیروی زرهی آلمان در صحنۀ کارزار اصلی به یک تیپ نیوزیلندی اجازه داد که برخورد با پادگان طُبرُق را انجام دهد که در صورت تأخیر رومل خطر قطع راه عقبنشینی او را در پی داشت. بدینترتیب رومل مجبور به لغو نقشۀ خود و عقبنشینی به العقیله[۷] شد و پادگانهای خود را در باردیا[۸]، تنگۀ حلفیه[۹] و سولوم[۱۰] از دست داد.