کشاف زمخشری

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

کَشّاف زمخشری
(نام کامل: الکشّاف عن حقائق ‌التنزیل و عیون‌الأقاویل فی وجوه‌التأویل) کتابی به عربی، در تفسیر قرآن تألیف زمخشری، در ‌۵۲۶ـ‌۵۲۸ق. این اثر در رده‌بندی تفاسیر، به تفسیر عقلي (درایی) مشهور است. این تفسیر از معروف‌ترین تفاسیر اهل سنت و در آن به نکات ادبی و مسائل بلاغی توجه ویژه شده است. با توجه به مذهب کلامی مؤلف، آیات براساس مذهب معتزله تأویل شده است. روش مفسر چنین است که آیه‌ای را می‌آورد و سپس لغات غریب و مشکل را معنا می‌کند و نظرات دیگران دربارۀ مفردات یا معنای جمله را نقل و در صورت اختلاف قرائت، آن را نقادی می‌کند و زیبایی‌های هنری آیات را نیز بیان می‌کند. کسانی همچون قطب‌الدین رازی تفتازانی، علی قوشچی و فیروزآبادی بر آن شرح یا حاشیه نوشته‌اند. این کتاب بارها چاپ شده از جمله چاپ مصر (۱۳۶۷ق)، با شرح شواهد کشاف به نام تنزیل‌الآیات، از محب‌الدین افندی. متن کامل کشّاف در ۴ جلد با ترجمۀ مسعود انصاري به فارسي منتشر شده (۱۳۸۹ش).