کعب الاحبار

کَعْبُ‌الاَحبار ( ـ۳۲ق)

لقب ابواسحاق کعب بن ماتع حِمْیری. راوی صدر اسلام. از یهودیان یمن بود و در دورۀ خلافت عمر (۱۷ق) اسلام آورد. از لقب او دانسته می‌شود که از عالمان یهود بوده است. او افسانه‌های فراوان و بسیاری از داستان‌های عهد قدیم را در قالب روایت به حدیث و تفسیر مسلمانان وارد کرد و منشأ بسیاری از اسرائیلیات شد. از پیش از اسلام آوردنش، از اطرافیان عمر بود و او را در سفر به بیت‌المقدس (۱۵ق) همراهی کرد. در دورۀ عثمان نیز از اطرافیان او بود و تا پایان خلافت عثمان از او حمایت کرد. پس از آن به دمشق رفت و در همان‌جا، یا به قولی در حمص، وفات یافت. صحابۀ بزرگ و بسیاری از مسلمانان او را از خود نمی‌دانستند. ابوذر غفاری بر او طعن می‌زد و در اسلامش تردید داشت. امام علی (ع) و امام باقر (ع) به صراحت او را تکذیب کرده‌اند. بخاری و مُسلم از او روایتی نقل نکرده‌اند اما در دیگر صحاح اهل تسنن روایاتی از او آمده است. عامۀ فارسی‌زبان به تصحیف او را «کعب‌الاخبار» می‌خوانند.