کماتیت

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

کُماتیت (komatiite)

قدیمی‌ترین سنگ‌های آتشفشانی، با منیزیومی سه ‌برابر بیشتر از دیگر سنگ‌های آتشفشانی[۱]. به‌عکس گدازه‌[۲]های بازالتی که پوستۀ اقیانوسی[۳] را می‌سازند، ترکیب شیمیایی کماتیت‌ها مشابه پریدوتیت[۴]ها، جزء اصلی سنگ‌های سازندۀ بخش فوقانی گوشته[۵]، است. کماتیت‌ها به‌صورت مایعی با دمای بالا، شاید بیش از ۱۶۰۰ درجۀ سانتی‌گراد، فوران کرده‌اند که حاوی منیزیوم، نیکل، و کروم فراوان، و مقدار کمی عنصر تیتانیوم‌اند. این سنگ را موریس[۶] و ریچارد ویلوئن[۷] در نزدیکی رودخانۀ کوماتی[۸]، در ترانسوالِ[۹] افریقای جنوبی، کشف کردند و کماتیت نامیدند. مجموعه‌های دیگر از سنگ‌های بازالتی غیرمعمول که با کماتیت‌ها همراه‌اند نیز، با تسامح، با همین لفظ نامیده می‌شوند.

 


  1. volcanic rock
  2. lava
  3. oceanic crust
  4. Peridotite
  5. mantle
  6. Morris
  7. Richard Viljoen
  8. Komati River
  9. Transvaal