کم خونی
کم‌خونی (anaemia)
بیماری ناشی از کمبود هموگلوبین، جزء حامل اکسیژن در گویچه‌های قرمز خون. علایم عمدۀ این بیماری عبارت‌اند از خستگی، رنگ‌پریدگی، تنگی نفس، تپش قلب[۱]، و کاهش مقاومت دربرابر عفونت‌ها. درمان برحسب علت ایجادکنندۀ بیماری متفاوت است. کم‌خونی یا به‌علت ازدست‌رفتن غیرطبیعی هموگلوبین یا اختلال در ساخت آن است؛ ازدست‌رفتن بیش از حد هموگلوبین در خون‌ریزی‌های خفیف مزمن یا تخریب سریع یاخته‌های قرمز خون (همولیز[۲]) از آن جمله است. اختلال در تولید هموگلوبین ممکن است ناشی از فقر آهن[۳]، کمبود ویتامین ب 12 (کم‌خونی بدخیم[۴])، برخی از بیماری‌های خونی (بیماری یاختۀ داسی‌شکل[۵] و تالاسمی[۶])، عفونت مزمن، بیماری‌های کلیوی، یا برخی از انواع مسمومیت‌ها باشد. کم‌خونیِ درمان‌نشده بر قلب فشار می‌آورد و ممکن است باعث مرگ شود. حدود ۴۰ درصد از کل زنان دنیا (۲۵ درصد از جمعیت جهان) کم‌خون‌اند و این میزان در زنان حامله به ۵۰ درصد می‌رسد. در آسیای جنوبی ۵۸ درصد زنان کم‌خون‌اند، زیرا برنج در میان غلات حاوی کمترین مقدار آهن است. بیشترین شیوع کم‌خونی در منطقۀ قره‌قالپاقستان[۷]، در ازبکستان، گزارش شده است. پزشکان محلی این ناحیه ادعا می‌کنند که ۹۸ درصد از جمعیت ۷۰۰هزار نفری زنان این منطقه کم‌خون‌اند (۱۹۹۹). این مشکل به خشک‌شدن دریای آرال[۸] مرتبط است.