کی، جان (ح ۱۷۰۴ـ۱۷۸۰)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

کِی، جان (ح ۱۷۰۴ـ۱۷۸۰)(Kay, John)

ماکوی مکانیکی
ماکوی مکانیکی

مخترع انگلیسی. ماکوی مکانیکی (پودگذار)[۱] را اختراع کرد که سرعت کار بافندگان دستی را افزایش داد. این اختراع در ۱۷۳۳ به‌ثبت رسید. در نزدیکی بری[۲] واقع در لنکشر[۳]، زاده شد و احتمالاً در فرانسه درس خواند. گونه‌های متفاوتی از ماشین‌های نساجی اختراع کرد، اما طی دادخواهی برای دفاع از حق ثبت ماکوی مکانیکی خود ورشکسته شد. در ۱۷۵۳، کارگرانی که نگران بی‌کاری درنتیجۀ به‌کارگیری ماشین‌آلات جدید بودند، خانه او را در بری تخریب کردند. کی انگلستان را ترک کرد و به فرانسه رفت. در آن‌جا با معرفی ماکوی مکانیکی موفقیت‌هایی به‌دست آورد، اما می‌گویند در تنگ‌دستی مرد. در ۱۷۳۰، «موتور» تاباندن[۴] و شانه‌زنی[۵] موهر، و دولاکُنی[۶] و آهارزنی[۷] نخ را به‌ثبت رساند. در همان زمان، شانه‌های بافندگی را اصلاح کرد و برای ساختن آن‌ها، به‌جای ساقۀ نیشکر از فلز نازک صیقل‌خورده استفاده کرد. قبل از او ماکو را با دست از میان نخ‌های تار، از یک طرف به‌طرف دیگر، عبور می‌دادند و برای بافت پارچه‌های عریض، دو کارگر ماکو را جابه‌جا می‌کردند. با اختراع ماکوی مکانیکی، میزان کار کارگران بافنده دو برابر شد و کیفیت پارچه نیز بهبود یافت.

 


  1. flying shuttle
  2. Bury
  3. Lancashire
  4. twisting
  5. carding
  6. twining
  7. dressing