گروگان گیری در ایران

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

گروگان‌گیری در ایران

واقعۀ سیاسی در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ش، همزمان با سالگرد تبعید امام خمینی (ره) در ۱۳۴۳ش و سالروز کشتار دانش‌آموزان در ۱۳۵۷ش (روز دانش‌آموز). در این روز حدود ۴۵۰ دانشجوی دانشگاه تهران که خود را دانشجویان مسلمان پیرو خط امام می‌خواندند، در اعتراض به پناهندگی محمدرضا پهلوی، شاه مخلوع ایران، به ایالات متحده امریکا، سفارت این کشور را در تهران تصرف کردند و ۶۶ امریکایی را به گروگان گرفتند که از آن میان ۱۳ تن از گروگان‌های سیاه‌پوست و زن آزاد شدند. آنان خواستار بازپس فرستادن شاه به ایران برای محاکمه و نیز قطع مداخلات امریکا در ایران شدند. جیمی کارتر، رئیس‌جمهور امریکا، دستور مسدود‌کردن دارایی‌های ایران در بانک‌های امریکا را صادر کرد و به‌دنبال آن به‌تلاش تجاوزکارانه و ناموفق برای رهانیدن گروگان‌ها از طریق عملیات نظامی در بیابان‌های طبس دست زد. خروج شاه از امریکا و نهایتاً مرگ او، هیچکدام به حل این بحران کمک نکرد. سرانجام مجلس شورای اسلامی ایران چهار شرط برای آزادی گروگان‌ها اعلام کرد: عدم مداخله ایالات متحده امریکا در ایران، آزاد‌کردن دارایی‌های ایران در داخل و خارج امریکا، لغو تحریم‌ها و بازگرداندن دارایی شاه به ایران. دولت الجزایر به‌عنوان میانجی تعیین شد و سرانجام پس از ۴۴۴ روز در ۳۰ دی ۱۳۵۹ش گروگان‌ها آزاد شدند. در این جریان اسناد مهمی حاکی از دخالت‌های امریکا در ایران در سفارت امریکا کشف شد که تحت عنوان «اسناد لانۀ جاسوسی» منتشر گردید.