گلستانه، ابوالحسن (قرن ۱۲ق)
گلستانه، ابوالحسن (قرن ۱۲ق)
وزیر کرمانشاهان و مورخ وقایع ایران بعد از افشاریه. گلستانه از خاندان سادات حسنی و در زمان نادرشاه عمویش میرزا محمدتقی، مستوفی الممالک و حاکم کرمانشاهان بود و ابوالحسن و دو برادرش در خدمت عموی خود بودند. گلستانه در ۱۱۶۱ق وزیر کرمانشاه شد و هشت سال در هنگامۀ آشوب‌های سیاسی غرب ایران در جریان حوادث قرار داشت. در محاصرۀ اول کرمانشاه از طرف کریم‌خان زند (۱۱۶۴ق) ابوالحسن به دیدار او رفت. در محاصرۀ دوم، کریم‌خان کرمانشاه را گرفت ولی به گلستانه و عمویش آسیبی نرساند. بعد از شکست کریم‌خان از آزادخان افغان، ابوالحسن و عمویش دوباره به مناصب قبلی خود گمارده شدند. در ۱۱۶۹ق به‌علت منازعۀ سیاسی با عمو عازم عتبات شد و در همین سفر خبر قتل عموی خود را شنید و به‌اتفاق برادرانش به مرشدآباد بنگال مهاجرت کرد. در کتابش مجمل‌التواریخ بعد نادریه از زندگی در هند ابراز ناخشنودی می‌کند. نوشتن این کتاب را به تشویق برادرش سید محمدخان آغاز کرد (۱۱۹۶) و سال بعد آن را به‌پایان برد. این اثر از آثار معتبر دوره‌‌ای است که با کشته‌شدن نادرشاه شروع می‌شود و تا ظهور سلسلۀ قاجار ادامه می‌یابد. شخص مؤلف از ۱۱۶۰ تا ۱۱۶۹ در متن بسیاری از رویدادهای ایران قرار داشت. در ۱۲۰۰ق امیرخان کوهْمَرایی نسخه‌ای از این کتاب به‌دست آورد، برخی از اشتباهات آن را تصحیح کرد، حوادث دوران نادری و وقایع بعدی را نیز (تا ۱۲۰۳ق) بر آن افزود (چاپ تهران، ۱۳۴۴ش).