گورخانیان
گورْخانیان (حک: ۵۱۹ـ۶۰۷ق)
سلسله‌ای از شاهان قراختایی ماوراءالنهر. گروهی از زردپوستان قراختای (چین) به رهبری یلوتاشه ملقب به گورخان، پس از بیرون رانده‌شدن از چین، از طریق مغولستان غربی و سرزمین قرقیزها به همسایگی بلاساغون و کاشغر رسیدند و به خان این شهر در‌برابر ترکان چادرنشین مهاجم یاری رساندند. پس از آن خان را نیز خلع کردند و حکومت گورخانیان را تشکیل دادند و بلاساغون را به پایتختی برگزیدند. قلمرو آن‌ها در سرزمین‌های شرقی ماوراءالنهر گسترش یافت و اوزجند و ختن نیز به تصرفشان درآمد. پس از شکست سلطان سنجر در قطوان (۵۳۶ ق)، ماوراءالنهر ۸۰ سال به‌دست آنان افتاد. اتسز خوارزمشاه برای آن‌که گورخانیان متعرض خاک او نشوند، باج‌گزار ایشان شد، اما سلطان محمد خوارزمشاه به‌‌وسیلۀ اتحاد با حاکم سمرقند و پادشاه قوم ناپال، حکومت ایشان را برانداخت. این مردم از خط، فرهنگ و تمدن بهره داشتند. قلمرو سابق این قوم را امروزه سرزمین‌های جمهوری قرقیزستان و جنوب شرقی جمهوری قزاقستان و ایالت سین کیانگ در جمهوری چین تشکیل می‌دهد.