گیاه شناسی قومی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

گیاه‌شناسی قومی (ethnobotany)

(یا: قوم‌گیاه‌شناسی) مطالعۀ رابطۀ میان انسان‌ها و گیاهان. در این علم، شناخت گیاهان با شیمی و انسان‌شناسی در هم می‌آمیزد. بسیاری از شرکت‌های دارویی، دانشگاه‌ها و سازمان‌های بهداشتی دولت با گیاه‌شناسان قومی قرارداد بسته‌اند تا در میان اقوام بومی، به‌ویژه در آمازون، به پژوهش پردازند و به‌کاربرد سنتی گیاهان دارویی، که می‌تواند به ساختن داروهای جدید بینجامد، پی ببرند. مطالعات مبتنی بر گیاه‌شناسی قومی، نسبت به آزمایش‌های تصادفی گیاهان، راه کم‌هزینه‌تری برای ساخت داروهای جدید است. انواع گیاهان جهان، که برخی از آن‌ها ممکن است خواص بالقوه‌ای برای درمان بیماری‌ها داشته باشند، به‌سرعت روبه نابودی‌اند و به همین علت باید با حداکثر سرعت ممکن دربارۀ نحوۀ استفاده از گیاهان بومی، پیش از آن‌که کاملاً منقرض شوند، اطلاعاتی گردآورد. افزون بر این، از آن‌جا که کشف گیاهان دارویی سود بالقوۀ زیادی در بردارد، و با توجه به حق تاریخی مردمان بومی در زمینۀ برخورداری از این گیاهان، مباحث زیادی دربارۀ اصول اخلاقی مرتبط با پژوهش‌های گیاه‌شناسی قومی نیز در جریان بوده است. در نگاه بسیاری از اقوام بومی، گیاهان پدیده‌هایی مقدس محسوب می‌شوند و استفاده از آن‌ها غالباً ماهیتی دینی دارد و با خواص فعال آن‌ها مرتبط نیست. در زمینۀ محافظت از دانش بومی نیز تلاش‌هایی صورت گرفته است.