گیوک خان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

گیوکْ‌خان‌ (حک: ۶۳۹ـ۶۴۷ق)

از حکمرانان مغول در ایران. پسر بزرگ‌ و جانشین اوگتای‌ قاآن بود و بعد از فوت پدر، چون در مغولستان‌ نبود، مادرش‌ تورکینا خاتون،‌ زمام‌ حکومت‌ را در دست‌ گرفت و، با سیاست‌ و زیرکی‌ تمام‌، رضایت‌ شاهزادگان‌ دیگر را برای‌ حکومت‌ فرزندش‌ جلب‌ کرد و وی را‌ بر تخت‌ نشاند. گیوک‌خان، که برخلاف‌ پدر فردی‌ جنگجو و غارتگر و بیشتر شبیه‌ جدش،‌ چنگیز، بود، سپاهیانی‌ عازم‌ فتح‌ چین‌ و ایران‌ کرد و خود راهی‌ دفع‌ باتو، فرزند جوجی‌ شد، اما قبل‌ از این‌ کار درگذشت‌. از آن‌جا که مادر گیوک‌خان عیسوی بود و تربیت او را به عهدۀ امیر قُداق عیسوی گذاشته بود، وی پس از رسیدن به حکومت عیسویان توجه بسیار کرد و با ارامنه متحد شد. هدف گیوک‌خان از این کار حمله به ممالک سوریه و مصر بود. در زمان این خان مغول، پیروان مسیحی ممالک مغول مورد توجه خان بودند و بعضی آداب مسیحی در میان مغولان رایج شد. از طرف دیگر، چون امور مملکتی، بر اثر ضعف مزاج و باده‌گساری گیوک‌خان، در دست قُداق و چینقای بود، همین امر باعث شد تا خان مغول با مسلمانان رابطۀ خوبی نداشته باشد.