یسوعیان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

یَسوعیان (Jesuit)

يَسوعيان

(یا: ژِزوئیت‌ها؛ انجمن یسوع[۱]) بزرگ‌ترین و بانفوذترین فرقۀ مذهبی کاتولیک، که ایگناتیوس لویولایی[۲] آن را در ۱۵۳۴ به‌منظور حمایت از مذهب کاتولیک در‌برابر جنبش اصلاح دینی و اجرای فعالیت تبلیغی کاتولیکی بنیاد گذاشت. طی قرن‌های ۱۶ و ۱۷ یسوعی‌ها در جنبش ضد اصلاح دینی و دفاع از مذهب کاتولیک دربرابر مذهب پروتستان نقش مهمی داشتند؛ مثلاً بسیاری از آنان برای فعالیت در زمینۀ تضعیف جامعۀ مذهبی الیزابتی[۳] به انگلستان ‌رفتند. برخی دیگر در سِمَت مُبلّغ در ژاپن، چین، پرتغال، و در میان سرخ‌پوستان امریکای شمالی فعالیت می‌کردند. این فرقه در ۱۹۹۱ حدود ۲۹هزار عضو داشت (۱۵هزار کشیش به‌علاوۀ طلبه‌ها و اعضای غیرروحانی). مدارس و دانشگاه‌های یسوعی نیز وجود دارند. انجمن یسوع در ۱۵۴۰ به تأیید پاپ رسید. اهداف اصلی آن فعالیت آموزشی، فرونشانی ارتداد، و فعالیت تبلیغی در میان بی‌دینان تعریف می‌شد اعضای آن منحصر به صومعه‌نشین‌ها نمی‌شد. لویولا با تعالیم طولانی و طاقت‌فرسا روح انضباط نظامی را به این فرقه‌ القا کرد. نفوذ سیاسی آنان به اخراجشان از پرتغال، فرانسه، و اسپانیا در ۱۷۵۹ تا ۱۷۶۸ انجامید و سبب شد که پاپ کلمنس چهاردهم[۴] در ۱۷۷۳ آنان را سرکوب کند. این فرقه را پیوس هفتم[۵] در ۱۸۱۴ احیا کرد، اما از آن زمان از بسیاری از کشورهای اروپایی و امریکا طرد شده‌اند و ژان پل دوم[۶] در ۱۹۸۱ از یسوعیان به‌سبب حمایت از انقلاب در امریکای جنوبی انتقاد کرد. پیشوای ارشد آنان به‌علت رنگ قبایش به «پاپ سیاه[۷]» معروف است؛ پیتر ـ هانس کولونباخ[۸] (۱۹۲۸ـ ) نیز در ۱۹۸۳ به مقام پیشوایی انتخاب شد.

 


  1. The Society of Jesus
  2. Ignatius of Loyola
  3. Elizabethan religious settlement
  4. Pope Clement XIV
  5. Pius VII
  6. John Paul II
  7. Black Pope
  8. Pieter-Hans Kolvenbach