شیشه منقوش: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:


شیشۀ منقوش<br/> [[File:26195200.jpg|thumb|شيشه منقوش]](یا: ویترای) قطعات شیشه‌ای رنگی که با نوارهای نازک فلزی (معمولاً از سرب) کنار یکدیگر قرار می‌گیرند تا تصویری را در پنجره شکل دهند. از هنرهای اصلی قرون وسطا<ref>medieval</ref> شمرده می‌شود که با افزایش فضای پنجره‌ها در کلیساهای گوتیک<ref>Gothic</ref> رواج یافت، و تاحدی هدفی مشابه نقاشی دیواری<ref>wall-painting</ref> دارد، ولی به‌سبب شفافیت شیشه‌ و عبور اشعۀ نور، جلوه و غنای بیشتری می‌یابد.
شیشۀ منقوش<br/>  
[[پرونده:26195200-3.jpg|بندانگشتی|پنجره قرن سیزدهمی از Chartres (شیشه منقوش)]]
(یا: ویترای<ref>Vitrail</ref>) قطعات شیشه‌ای رنگی که با نوارهای نازک فلزی (معمولاً از [[سرب]]) کنار یکدیگر قرار می‌گیرند تا تصویری را در پنجره شکل دهند. از هنرهای اصلی [[قرون وسطا]]<ref>medieval</ref> شمرده می‌شود که با افزایش فضای پنجره‌ها در کلیساهای گوتیک<ref>Gothic</ref> رواج یافت، و تاحدی هدفی مشابه نقاشی دیواری<ref>wall-painting</ref> دارد، ولی به‌سبب شفافیت شیشه‌ و عبور اشعۀ نور، جلوه و غنای بیشتری می‌یابد.


'''آغاز'''. نخستین پنجره‌ها، نقوش منظم موزائیک<ref>mosaic </ref>مانندی از قطعات شیشۀ رنگی درخشان داشتند. تصاویر موضوعی، بعدها رواج یافت؛ در آغاز هر پنجره صرفاً با یک پیکرۀ یادمانی بازنمایی می‌شد. بااستفاده از سرب‌هایی که خطوط کناره‌نما<ref>outlines </ref>ی پیکره‌ها، جامه‌ها و غیره را مشخص می‌کردند، قطعات بریده‌شدۀ شیشه در کنار هم قرار می‌گرفتند. این قطعات در یک شبکۀ توریِ آهنی محکم می‌شدند، سپس سایه‌های خفیف و جزییات، بر روی شیشه اجرا می‌شد. احتمالاً منشأ این شیوه، به کاربرد شیشۀ‌ رنگی در بیزانس<ref>Byzantine </ref>، به‌جای موزائیک، بازمی‌گردد. از نخستین نمونه‌های شیشۀ منقوش، پنجرۀ اهدایی کنت‌ آرنولد<ref>Count Arnold </ref> به صومعۀ تِگرنزِه<ref>Tegernsee </ref> در باواریا در ۹۹۹م، درخور ذکر است.
'''آغاز'''. نخستین پنجره‌ها، نقوش منظم موزائیک<ref>mosaic </ref>مانندی از قطعات شیشۀ رنگی درخشان داشتند. تصاویر موضوعی، بعدها رواج یافت؛ در آغاز هر پنجره صرفاً با یک پیکرۀ یادمانی بازنمایی می‌شد. بااستفاده از سرب‌هایی که خطوط کناره‌نما<ref>outlines </ref>ی پیکره‌ها، جامه‌ها و غیره را مشخص می‌کردند، قطعات بریده‌شدۀ شیشه در کنار هم قرار می‌گرفتند. این قطعات در یک شبکۀ توریِ آهنی محکم می‌شدند، سپس سایه‌های خفیف و جزییات، بر روی شیشه اجرا می‌شد. احتمالاً منشأ این شیوه، به کاربرد شیشۀ‌ رنگی در بیزانس<ref>Byzantine </ref>، به‌جای موزائیک، بازمی‌گردد. از نخستین نمونه‌های شیشۀ منقوش، پنجرۀ اهدایی کنت‌ آرنولد<ref>Count Arnold </ref> به صومعۀ تِگرنزِه<ref>Tegernsee </ref> در [[باواریا]] در ۹۹۹م، درخور ذکر است.


'''قرون وسطا'''. در میانۀ قرن ۱۲م، معمولاً صحنه‌های زندگی مسیح یا یکی از قدیسین را بر روی شیشه تصویر می‌کردند. بسیاری از زیباترین شیشه‌های منقوش، به قرن‌های ۱۲ و ۱۳م تعلق دارند. آثاری در کلیسای لاسنت<ref>La Sainte Chapelle </ref>، کلیساهای پاریس، شارتر<ref>Chartres </ref>، بورژ<ref>Bourges </ref> و لومان<ref>Le Mans </ref>، یورک‌ مینستر<ref>York Minster</ref>، بِوِرلی مینستر<ref>Beverley Minister</ref> و کلیساهای جامع لینکلن و کنتربری<ref>Canterbury </ref>، از درخشان‌ترین نمونه‌های شیشۀ منقوش‌اند. از قرن ۱۴م، نقش‌ها به‌طور فزاینده‌ای تصویری شدند و ویژگی‌های متعلق به سبک‌های ملی بازتاب یافتند.
'''قرون وسطا'''. در میانۀ قرن ۱۲م، معمولاً صحنه‌های زندگی مسیح یا یکی از قدیسین را بر روی شیشه تصویر می‌کردند. بسیاری از زیباترین شیشه‌های منقوش، به قرن‌های ۱۲ و ۱۳م تعلق دارند. آثاری در کلیسای لاسنت<ref>La Sainte Chapelle </ref>، کلیساهای پاریس، [[شارتر، کلیسای جامع|شارتر]]<ref>Chartres </ref>، بورژ<ref>Bourges </ref> و لومان<ref>Le Mans </ref>، یورک‌ مینستر<ref>York Minster</ref>، بِوِرلی مینستر<ref>Beverley Minister</ref> و کلیساهای جامع لینکلن و کنتربری<ref>Canterbury </ref>، از درخشان‌ترین نمونه‌های شیشۀ منقوش‌اند. از قرن ۱۴م، نقش‌ها به‌طور فزاینده‌ای تصویری شدند و ویژگی‌های متعلق به سبک‌های ملی بازتاب یافتند.


'''قرن شانزدهم تا قرن نوزدهم'''. در قرن ۱۶ در کارگاه‌های انگرن لوپرنس<ref>Engrand Leprince </ref> در بووه<ref>Beauvais </ref>، شیشه‌های منقوش زیبایی تولید می‌شد، که نمونه‌هایی در کلیساهای سنت اِتین<ref>St Étienne </ref> در بووه، و سنت وینسنت<ref>St Vincent </ref> در روآن<ref>Rouen</ref>، ازآن جمله‌اند. در انگلستان، شیشه‌های منقوشِ باشکوهِ نمازخانۀ کینگز کالج<ref>King’s College Chapel </ref> در کیمبریج نشان‌دهندۀ اسلوب هلندی است. در میانۀ قرن ۱۶ نقاشی مینایی<ref>enamel </ref> بر روی شیشه رواج یافت. این روش که به تقلید از نقاشی رنگ‌وروغن ابداع شد، از ماهیت حقیقی و درخشندگیِ نمونه‌های سنّتی عاری است؛ همچون اثر جاشوا رینولدز<ref>Joshua Reynolds </ref> در قرن ۱۸ در نیوکالج آکسفورد<ref>New College, Oxford </ref> که از نمونه‌های متأخر این شیوه برشمرده می‌شود. ویلیام ماریس<ref>William Morris </ref> و ادوارد برن جونز<ref>Edward Burne-Jones</ref> در قرن ۱۹ استفاده از شیشۀ منقوش را احیا کردند و شیشه‌نگاره‌هایی با طراحی زیبا پدید آورند، هر‌چند که از شکوه نمونه‌های متعلق به قرون وسطا بی‌بهره‌اند.'''قرن بیستم'''. در قرن ۲۰ هنرمندان کوشیدند تا روش‌های کهن را با مفهوم مدرنِ<ref>modern </ref> رنگ درآمیزند. ماتیس<ref>Matisse </ref>، روئو<ref>Rouault </ref> و آلفرد مانسیه<ref>Alfred Manessier</ref> از هنرمندانی بودند که به‌طرق مختلف رویکرد تازه‌ای را در فرانسه باب کردند.
'''قرن شانزدهم تا قرن نوزدهم'''. در قرن ۱۶م در کارگاه‌های انگرن لوپرنس<ref>Engrand Leprince </ref> در [[بووه، شهر|بووه]]<ref>Beauvais </ref>، شیشه‌های منقوش زیبایی تولید می‌شد، که نمونه‌هایی در کلیساهای سنت اِتین<ref>St Étienne </ref> در بووه، و سنت وینسنت<ref>St Vincent </ref> در [[روآن، شهر|روآن]]<ref>Rouen</ref>، ازآن جمله‌اند. در [[انگلستان]]، شیشه‌های منقوشِ باشکوهِ نمازخانۀ کینگز کالج<ref>King’s College Chapel </ref> در [[کیمبریج]] نشان‌دهندۀ اسلوب هلندی است. در میانۀ قرن ۱۶م نقاشی مینایی<ref>enamel </ref> بر روی شیشه رواج یافت. این روش که به تقلید از نقاشی رنگ‌وروغن ابداع شد، از ماهیت حقیقی و درخشندگیِ نمونه‌های سنّتی عاری است؛ همچون اثر [[رینولدز، جاشوا (۱۷۲۳ـ۱۷۹۲)|جاشوا رینولدز]]<ref>Joshua Reynolds </ref> در قرن ۱۸م در نیوکالج آکسفورد<ref>New College, Oxford </ref> که از نمونه‌های متأخر این شیوه برشمرده می‌شود. [[موریس، ویلیام (۱۸۳۴ـ۱۸۹۶)|ویلیام موریس]]<ref>William Morris </ref> و ادوارد برن جونز<ref>Edward Burne-Jones</ref> در قرن ۱۹م استفاده از شیشۀ منقوش را احیا کردند و شیشه‌نگاره‌هایی با طراحی زیبا پدید آورند، هر‌چند که از شکوه نمونه‌های متعلق به قرون وسطا بی‌بهره‌اند.
 
'''قرن بیستم'''. در قرن ۲۰م هنرمندان کوشیدند تا روش‌های کهن را با مفهوم مدرنِ<ref>modern </ref> رنگ درآمیزند. [[ماتیس، هانری (۱۸۶۹ـ۱۹۵۴)|ماتیس]]<ref>Matisse </ref>، [[روئو، ژرژ هانری|روئو]]<ref>Rouault </ref> و آلفرد مانسیه<ref>Alfred Manessier</ref> از هنرمندانی بودند که به‌طرق مختلف رویکرد تازه‌ای را در [[فرانسه]] باب کردند.


&nbsp;
&nbsp;

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۰۷:۰۶

شیشۀ منقوش

پنجره قرن سیزدهمی از Chartres (شیشه منقوش)

(یا: ویترای[۱]) قطعات شیشه‌ای رنگی که با نوارهای نازک فلزی (معمولاً از سرب) کنار یکدیگر قرار می‌گیرند تا تصویری را در پنجره شکل دهند. از هنرهای اصلی قرون وسطا[۲] شمرده می‌شود که با افزایش فضای پنجره‌ها در کلیساهای گوتیک[۳] رواج یافت، و تاحدی هدفی مشابه نقاشی دیواری[۴] دارد، ولی به‌سبب شفافیت شیشه‌ و عبور اشعۀ نور، جلوه و غنای بیشتری می‌یابد.

آغاز. نخستین پنجره‌ها، نقوش منظم موزائیک[۵]مانندی از قطعات شیشۀ رنگی درخشان داشتند. تصاویر موضوعی، بعدها رواج یافت؛ در آغاز هر پنجره صرفاً با یک پیکرۀ یادمانی بازنمایی می‌شد. بااستفاده از سرب‌هایی که خطوط کناره‌نما[۶]ی پیکره‌ها، جامه‌ها و غیره را مشخص می‌کردند، قطعات بریده‌شدۀ شیشه در کنار هم قرار می‌گرفتند. این قطعات در یک شبکۀ توریِ آهنی محکم می‌شدند، سپس سایه‌های خفیف و جزییات، بر روی شیشه اجرا می‌شد. احتمالاً منشأ این شیوه، به کاربرد شیشۀ‌ رنگی در بیزانس[۷]، به‌جای موزائیک، بازمی‌گردد. از نخستین نمونه‌های شیشۀ منقوش، پنجرۀ اهدایی کنت‌ آرنولد[۸] به صومعۀ تِگرنزِه[۹] در باواریا در ۹۹۹م، درخور ذکر است.

قرون وسطا. در میانۀ قرن ۱۲م، معمولاً صحنه‌های زندگی مسیح یا یکی از قدیسین را بر روی شیشه تصویر می‌کردند. بسیاری از زیباترین شیشه‌های منقوش، به قرن‌های ۱۲ و ۱۳م تعلق دارند. آثاری در کلیسای لاسنت[۱۰]، کلیساهای پاریس، شارتر[۱۱]، بورژ[۱۲] و لومان[۱۳]، یورک‌ مینستر[۱۴]، بِوِرلی مینستر[۱۵] و کلیساهای جامع لینکلن و کنتربری[۱۶]، از درخشان‌ترین نمونه‌های شیشۀ منقوش‌اند. از قرن ۱۴م، نقش‌ها به‌طور فزاینده‌ای تصویری شدند و ویژگی‌های متعلق به سبک‌های ملی بازتاب یافتند.

قرن شانزدهم تا قرن نوزدهم. در قرن ۱۶م در کارگاه‌های انگرن لوپرنس[۱۷] در بووه[۱۸]، شیشه‌های منقوش زیبایی تولید می‌شد، که نمونه‌هایی در کلیساهای سنت اِتین[۱۹] در بووه، و سنت وینسنت[۲۰] در روآن[۲۱]، ازآن جمله‌اند. در انگلستان، شیشه‌های منقوشِ باشکوهِ نمازخانۀ کینگز کالج[۲۲] در کیمبریج نشان‌دهندۀ اسلوب هلندی است. در میانۀ قرن ۱۶م نقاشی مینایی[۲۳] بر روی شیشه رواج یافت. این روش که به تقلید از نقاشی رنگ‌وروغن ابداع شد، از ماهیت حقیقی و درخشندگیِ نمونه‌های سنّتی عاری است؛ همچون اثر جاشوا رینولدز[۲۴] در قرن ۱۸م در نیوکالج آکسفورد[۲۵] که از نمونه‌های متأخر این شیوه برشمرده می‌شود. ویلیام موریس[۲۶] و ادوارد برن جونز[۲۷] در قرن ۱۹م استفاده از شیشۀ منقوش را احیا کردند و شیشه‌نگاره‌هایی با طراحی زیبا پدید آورند، هر‌چند که از شکوه نمونه‌های متعلق به قرون وسطا بی‌بهره‌اند.

قرن بیستم. در قرن ۲۰م هنرمندان کوشیدند تا روش‌های کهن را با مفهوم مدرنِ[۲۸] رنگ درآمیزند. ماتیس[۲۹]، روئو[۳۰] و آلفرد مانسیه[۳۱] از هنرمندانی بودند که به‌طرق مختلف رویکرد تازه‌ای را در فرانسه باب کردند.

 

  1. ↑ Vitrail
  2. ↑ medieval
  3. ↑ Gothic
  4. ↑ wall-painting
  5. ↑ mosaic
  6. ↑ outlines
  7. ↑ Byzantine
  8. ↑ Count Arnold
  9. ↑ Tegernsee
  10. ↑ La Sainte Chapelle
  11. ↑ Chartres
  12. ↑ Bourges
  13. ↑ Le Mans
  14. ↑ York Minster
  15. ↑ Beverley Minister
  16. ↑ Canterbury
  17. ↑ Engrand Leprince
  18. ↑ Beauvais
  19. ↑ St Étienne
  20. ↑ St Vincent
  21. ↑ Rouen
  22. ↑ King’s College Chapel
  23. ↑ enamel
  24. ↑ Joshua Reynolds
  25. ↑ New College, Oxford
  26. ↑ William Morris
  27. ↑ Edward Burne-Jones
  28. ↑ modern
  29. ↑ Matisse
  30. ↑ Rouault
  31. ↑ Alfred Manessier
برگرفته از «https://wikijoo.ir/index.php?title=شیشه_منقوش&oldid=2010222631»