آقا محمدخان قاجار

آقا محمدخان قاجار Agha Mohammad Khan Qajar
زادروز	استرآباد ۱۱۵۵ق
درگذشت	گرجستان ۱۲۱۱ق
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	فرمانروا
دوره	حک: ۱۲۱۰ـ۱۲۱۱ق
گروه مقاله	تاریخ ایران
خویشاوندان سرشناس	محمدحسن خان قاجار (پدر) - باباخان (برادرزاده)

نگاره‌ای از آقامحمدخان، مربوط به سال ۱۸۴۰م

تاج آقا محمدخان قاجار (اصفهان 1173ق) در کاخ گلستان، از جنس مس با تزئینات میناکاری

آقا محمدخان قاجار (استرآباد ۱۱۵۵ـ گرجستان ۱۲۱۱ق) Agha Mohammad Khan Qajar

مؤسس و اولین پادشاه (حک: ۱۲۱۰ـ۱۲۱۱) سلسلۀ قاجار. پسر محمدحسن‌خان قاجار بود که مدت شانزده سال در شیراز در دربار کریم‌خان زند تحت مراقبت بود. پس از مرگ کریم‌خان، مدعی سلطنت شد و به مازندران رفت و در آن‌جا با گروهی از ایل قاجار به تصرف شهرهای ایران پرداخت. او سپس دو برادر خود را کشت و پس از فتح کرمان لطفعلی‌خان زند را به‌قتل رساند. آقا محمدخان، گرجستان را تسخیر کرد و به قتل و غارت شهر تفلیس پرداخت (۱۲۰۹ق) و دو سال بعد در تهران تاج‌گذاری کرد (۱۲۱۰ق) و چون خود، فرزندی نداشت، برادرزاده‌اش (باباخان) را به ولیعهدی و ابراهیم‌خان کلانتر (اعتمادالدوله) را به صدارت خویش برگزید. او آرامش و امنیت را در کشور برقرار کرد و توانست دولت مقتدر واحدی به وجود آورد. وی در ۵۷سالگی به دست چند نفر از سپاهیانش کشته شد. جنازه‌اش را به نجف اشرف بردند و در آن‌جا دفن کردند. آقا محمدخان، سلطانی زراندوز و طماع و سنگ‌دل بود.

 

---