اسپانیایی، معماری: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱۲: خط ۱۲:
'''معماری گوتیک''' (قرن ۱۳ـ۱۶م). در قرن ۱۲م، [[سیسترسیان]]<ref>Cistercian</ref> سبک [[گوتیک، معماری|گوتیک]]<ref>Gothic</ref> را به اسپانیا آوردند؛ در قرن بعد، سبک کلیساهای گوتیک شمال [[فرانسه]] اقتباس شد که کلیسای جامع بورگوس<ref> Burgos Cathedral </ref> (آغاز بنا در ۱۲۲۱م) از آن جمله است. گونۀ کاتالونیایی سبک گوتیک از سایر انواع آن متمایز است، و [[شبستان|شبستان‌]]<ref>nave </ref>های وسیع ازجمله در کلیسای سانتا ماریا<ref>Sta Maria</ref>، در [[بارسلونا (اسپانیا)|بارسلون]] (آغاز بنا در ۱۲۹۸م)، از ویژگی'''‌'''های آن به'''‌'''شمار می'''‌'''رود. کلیساهای جامع بعدی، ازجمله کلیسای جامع سویل (آغاز بنا در ۱۴۰۲م)، با به'''‌'''کارگیری طاق'''‌'''های تویزه'''‌'''دار<ref> rib-vaulting</ref>، از معماری آلمانی نشان دارند؛ اما این تأثیر، با استفاده از پلان'''‌'''های همکف منحصربه'''‌'''فردی که بیشتر ملهم از معماری اسلامی است، کم'''‌'''رنگ شده است.
'''معماری گوتیک''' (قرن ۱۳ـ۱۶م). در قرن ۱۲م، [[سیسترسیان]]<ref>Cistercian</ref> سبک [[گوتیک، معماری|گوتیک]]<ref>Gothic</ref> را به اسپانیا آوردند؛ در قرن بعد، سبک کلیساهای گوتیک شمال [[فرانسه]] اقتباس شد که کلیسای جامع بورگوس<ref> Burgos Cathedral </ref> (آغاز بنا در ۱۲۲۱م) از آن جمله است. گونۀ کاتالونیایی سبک گوتیک از سایر انواع آن متمایز است، و [[شبستان|شبستان‌]]<ref>nave </ref>های وسیع ازجمله در کلیسای سانتا ماریا<ref>Sta Maria</ref>، در [[بارسلونا (اسپانیا)|بارسلون]] (آغاز بنا در ۱۲۹۸م)، از ویژگی'''‌'''های آن به'''‌'''شمار می'''‌'''رود. کلیساهای جامع بعدی، ازجمله کلیسای جامع سویل (آغاز بنا در ۱۴۰۲م)، با به'''‌'''کارگیری طاق'''‌'''های تویزه'''‌'''دار<ref> rib-vaulting</ref>، از معماری آلمانی نشان دارند؛ اما این تأثیر، با استفاده از پلان'''‌'''های همکف منحصربه'''‌'''فردی که بیشتر ملهم از معماری اسلامی است، کم'''‌'''رنگ شده است.


'''معماری رنسانس''' (قرن ۱۶م). رنسانس<ref>Renaissance</ref> ایتالیایی در قرن ۱۶م به اسپانیا راه یافت، اسکوریال<ref> Escorial </ref> (آغاز ساخت در ۱۵۶۳) که از برجسته'''‌'''ترین نمونه'''‌'''های رنسانس متعالی<ref>High Renaissance </ref> به'''‌'''شمار می'''‌'''رود، دربرگیرندۀ کاخ عظیم، صومعه و کلیسایی است که برای [[فیلیپ دوم (۱۵۲۷ـ۱۵۹۸)|فیلیپ دوم]]<ref>Phillip II </ref> ساخته شد و بخش عمدۀ آن را خوان دِ اِرّرا<ref>Juan de Herrera </ref> (۱۵۳۰ـ۱۵۹۷) طراحی کرد. این بنا از بیشتر بناهای دیگری که به'''‌'''سبک معماری رنسانس در اسپانیا ساخته شد، بی'''‌'''پیرایه'''‌‌'''تر است. تزیینات بسیار در شیوه'''‌'''ای موسوم به پلاترسک<ref>Plateresque </ref> ویژگی مشترک دیگر بناهاست، ازجمله نمای دانشگاه سالامانکا<ref>Salamanca University </ref> (۱۵۱۴).
'''معماری رنسانس''' (قرن ۱۶م). رنسانس<ref>Renaissance</ref> ایتالیایی در قرن ۱۶م به اسپانیا راه یافت، اسکوریال<ref> Escorial </ref> (آغاز ساخت در ۱۵۶۳م) که از برجسته'''‌'''ترین نمونه'''‌'''های رنسانس متعالی<ref>High Renaissance </ref> به'''‌'''شمار می'''‌'''رود، دربرگیرندۀ کاخ عظیم، صومعه و کلیسایی است که برای [[فیلیپ دوم (۱۵۲۷ـ۱۵۹۸)|فیلیپ دوم]]<ref>Phillip II </ref> ساخته شد و بخش عمدۀ آن را خوان دِ اِرّرا<ref>Juan de Herrera </ref> (۱۵۳۰ـ۱۵۹۷م) طراحی کرد. این بنا از بیشتر بناهای دیگری که به'''‌'''سبک معماری رنسانس در اسپانیا ساخته شد، بی'''‌'''پیرایه'''‌‌'''تر است. تزیینات بسیار در شیوه'''‌'''ای موسوم به پلاترسک<ref>Plateresque </ref> ویژگی مشترک دیگر بناهاست، ازجمله نمای دانشگاه سالامانکا<ref>Salamanca University </ref> (۱۵۱۴م).


'''معماری باروک''' (قرون ۱۷ و ۱۸م). تمایل به تزیین سطوح، که بازتاب دوران حکومت مسلمانان بود، در نسخۀ اسپانیاییِ باروک<ref>baroque</ref> در قرن ۱۷م، از نو پدیدار شد؛ این سبک معماری [[چوریگراوار]]<ref>Churrigueresque </ref> نام گرفت، و جبهۀ غربی کلیسای جامع سانتیاگو دِ کومپوستلا (آغاز ساخت در ۱۷۳۸)، نمونۀ گزیده'''‌'''ای از آن است. خوزه بنیتو دِ چوریگرا<ref>José Benito de Churriguera </ref> و نارسیسو تومه<ref>Narciso Tomè </ref> (فعال در ۱۷۱۵ـ۱۷۴۲) هر دو به این سبک کار می'''‌'''کردند.
'''معماری باروک''' (قرون ۱۷ و ۱۸م). تمایل به تزیین سطوح، که بازتاب دوران حکومت مسلمانان بود، در نسخۀ اسپانیاییِ باروک<ref>baroque</ref> در قرن ۱۷م، از نو پدیدار شد؛ این سبک معماری [[چوریگراوار]]<ref>Churrigueresque </ref> نام گرفت، و جبهۀ غربی کلیسای جامع سانتیاگو دِ کومپوستلا (آغاز ساخت در ۱۷۳۸م)، نمونۀ گزیده'''‌'''ای از آن است. خوزه بنیتو دِ چوریگرا<ref>José Benito de Churriguera </ref> و نارسیسو تومه<ref>Narciso Tomè </ref> (فعال در ۱۷۱۵ـ۱۷۴۲م) هر دو به این سبک کار می'''‌'''کردند.


'''معماری نئوکلاسیک''' (قرن ۱۸م). در نیمۀ دوم قرن ۱۸، نئوکلاسی‌سیسم<ref>neoclassicism</ref> بی'''‌'''پیرایه'''‌'''ای در اسپانیا پا گرفت که در بناهایی همچون رواق کلیسای جامع پامپلونا<ref>Pamplona Cathedral </ref> (۱۷۸۳)، کار ونتورا رودریگس<ref>Ventura Rodríguez</ref> (۱۷۱۷ـ۱۷۸۳)، تجلّی یافته است.
'''معماری نئوکلاسیک''' (قرن ۱۸م). در نیمۀ دوم قرن ۱۸م، نئوکلاسی‌سیسم<ref>neoclassicism</ref> بی'''‌'''پیرایه'''‌'''ای در اسپانیا پا گرفت که در بناهایی همچون رواق کلیسای جامع پامپلونا<ref>Pamplona Cathedral </ref> (۱۷۸۳م)، کار ونتورا رودریگس<ref>Ventura Rodríguez</ref> (۱۷۱۷ـ۱۷۸۳م)، تجلّی یافته است.


'''معماری آرنووُ''' (اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰). با صنعتی'''‌'''شدن [[کاتالونیا، ناحیه خودمختار|ناحیۀ کاتالونیا]]، معماری متمایز اواخر قرن ۱۹ اسپانیا شکل گرفت، که گونه'''‌'''ای از آرنووُ<ref>art nouveau</ref>، موسوم به مدرنیسمو<ref> modernismo </ref>، بود. این سبک که تا حدی با رشد ملی'''‌'''گرایی در کاتالونیا هم'''‌'''سو بود، بیشتر در کارهای لویس دومنِک ای مونتانر<ref>Lluis Doménech i Montaner </ref> (۱۸۵۰ـ۱۹۲۳)، سازندۀ پالائو دِ لا موزیکا کاتالانا<ref>Palau de la Música Catalana </ref> (۱۹۰۵ـ۱۹۰۸)، و کارهای [[گائودی، آنتونیو|آنتونیو گائودی]]<ref>Antonio Gaudí </ref>، سازندۀ کلیسای تبار مقدس<ref>Church of the Holly Family </ref> (آغاز بنا در ۱۸۸۳)، و کاسا میلا<ref>Casa Milá </ref> (۱۹۰۵ـ۱۹۱۰)، هر دو در [[بارسلونا (اسپانیا)|بارسلون]]، انعکاس یافت.
'''معماری آرنووُ''' (اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰م). با صنعتی'''‌'''شدن [[کاتالونیا، ناحیه خودمختار|ناحیۀ کاتالونیا]]، معماری متمایز اواخر قرن ۱۹م اسپانیا شکل گرفت، که گونه'''‌'''ای از آرنووُ<ref>art nouveau</ref>، موسوم به مدرنیسمو<ref> modernismo </ref>، بود. این سبک که تا حدی با رشد ملی'''‌'''گرایی در کاتالونیا هم'''‌'''سو بود، بیشتر در کارهای لویس دومنِک ای مونتانر<ref>Lluis Doménech i Montaner </ref> (۱۸۵۰ـ۱۹۲۳م)، سازندۀ پالائو دِ لا موزیکا کاتالانا<ref>Palau de la Música Catalana </ref> (۱۹۰۵ـ۱۹۰۸م)، و کارهای [[گائودی، آنتونیو|آنتونیو گائودی]]<ref>Antonio Gaudí </ref>، سازندۀ کلیسای تبار مقدس<ref>Church of the Holly Family </ref> (آغاز بنا در ۱۸۸۳م)، و کاسا میلا<ref>Casa Milá </ref> (۱۹۰۵ـ۱۹۱۰م)، هر دو در [[بارسلونا (اسپانیا)|بارسلون]]، انعکاس یافت.


'''معماری قرن ۲۰.''' در دوران حکومت فرانکو، اسپانیا روابط اروپایی خود را تقلیل داد، و به سطحی شهرستانی تنزل پیدا کرد؛ این عقب'''‌'''گرد، در معماری آن بازتاب یافت. پس از اعادۀ دموکراسی، طراحان متعددی با شهرتی بین'''‌'''المللی در اسپانیا پدیدار شدند، که ازجمله عبارت'''‌'''اند از ریکاردو بوفیل<ref>Ricardo Bofill </ref> که به'''‌'''سبک نئوکلاسیک کار می'''‌'''کرد و اکنون بیشتر در فرانسه فعالیت دارد، او منطقۀ آنتیگونه<ref>Antigone</ref> را در [[مونپلیه]]<ref> Montpellier </ref> (۱۹۹۲) احداث کرد؛ [[کالاتراوا، سانتیاگو (۱۹۵۱)|سانتیاگو کالاتراوا]]<ref>Santiago Calatrava </ref>، مهندس و معمار؛ رافائل مونئو<ref>Rafael Moneo </ref> (۱۹۳۷ـ )، معمار موزۀ باستان'''‌'''شناسی<ref>Museum of Archaeology</ref> در [[مریدا، شهر (اسپانیا)|مِریدا]]<ref> Mérida</ref> (۱۹۸۶).
'''معماری قرن ۲۰.''' در دوران حکومت فرانکو، اسپانیا روابط اروپایی خود را تقلیل داد، و به سطحی شهرستانی تنزل پیدا کرد؛ این عقب'''‌'''گرد، در معماری آن بازتاب یافت. پس از اعادۀ دموکراسی، طراحان متعددی با شهرتی بین'''‌'''المللی در اسپانیا پدیدار شدند، که ازجمله عبارت'''‌'''اند از ریکاردو بوفیل<ref>Ricardo Bofill </ref> که به'''‌'''سبک نئوکلاسیک کار می'''‌'''کرد و اکنون بیشتر در فرانسه فعالیت دارد، او منطقۀ آنتیگونه<ref>Antigone</ref> را در [[مونپلیه]]<ref> Montpellier </ref> (۱۹۹۲م) احداث کرد؛ [[کالاتراوا، سانتیاگو|سانتیاگو کالاتراوا]]<ref>Santiago Calatrava </ref>، مهندس و معمار؛ رافائل مونئو<ref>Rafael Moneo </ref> (۱۹۳۷م ـ )، معمار موزۀ باستان'''‌'''شناسی<ref>Museum of Archaeology</ref> در [[مریدا، شهر (اسپانیا)|مِریدا]]<ref> Mérida</ref> (۱۹۸۶م).


&nbsp;
&nbsp;

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۰۵:۲۲

اسپانیایی، معماری (Spanish architecture)

معماری اسپانیایی

معماری اسپانیا که از معماری کلاسیک[۱] اروپا، و سنّت‌های اسلامی متأثر بوده است.

معماری صدر مسیحیت (قرون ۵ـ۸م)(معماری صدر مسیحیت[۲]). ویزیگوت‌ها[۳] در ۴۱۵م اسپانیا را اشغال کردند و بعدها به آیین مسیح گرویدند. کلیساهای کوچک آنان، که معدودی از آنها باقی مانده است، از معماری رومی مایه میگیرد، و شباهتهایی با شیوۀ رومانسک (رومی‌وار)[۴] آغازین فرانسوی دارد. نمونههای گزیدۀ آن عبارتاند از سان خوان دِ بانوس[۵] (۶۶۱م) و سن پدرو دِ ناوه[۶] (ح قرن ۷م).

معماری اسلامی (قرون ۸ـ۱۵م). مسلمانان در ۷۱۱م به اسپانیا حمله کردند و بخش عمدۀ این کشور را به اشغال خود درآوردند. ساخت مسجد جامع[۷] کوردووا (قرطبه)[۸] ـ تالاری بسیار وسیع و مستطیل با ستونهای متعدد ـ در ۷۸۶م آغاز شد و بیش از ۲۰۰ سال به طول انجامید. معماری اسپانیا در سایر نواحیِ تحت اشغال مسلمانان، براساس شرایط محیطی تکامل یافت، که نوعی سبک تزیینی ظریف و خاص، از مشخصات آن بود. در کاخهای آلکاسار (القصر)[۹]، در سویل[۱۰] (۱۳۵۰ـ۱۳۶۹م)؛ و الحمراء[۱۱]، در گرانادا (غرناطه)[۱۲]، که بیشتر آن در سال‌های ۱۲۴۸ـ۱۳۵۴ بنا شد، گنجینهای از باغآبها، حیاطها، کاشیکاریهای رنگارنگ، و مقرنس[۱۳]های ظریف و پیچیده بهکار رفته است.

معماری رومانسک (رومیوار) (قرون ۱۱ و ۱۲م). بنای کلیساهای رومانسک از قرن ۱۱م در کاتالونیا[۱۴] آغاز شد و در طول مسیرهای زائرانی که از فرانسه میآمدند، توسعه یافت. کلیسای جامع سانتیاگو دِ کومپوستلا[۱۵] (شروع ساخت در ۱۰۷۵م)، نمونۀ شاخص این معماری است که سقفی متشکل از تاقهای استوانهای دارد، و رواق عظیم پورتیکو دِ لا گلوریا[۱۶] از بخشهای مهم آن است.

معماری گوتیک (قرن ۱۳ـ۱۶م). در قرن ۱۲م، سیسترسیان[۱۷] سبک گوتیک[۱۸] را به اسپانیا آوردند؛ در قرن بعد، سبک کلیساهای گوتیک شمال فرانسه اقتباس شد که کلیسای جامع بورگوس[۱۹] (آغاز بنا در ۱۲۲۱م) از آن جمله است. گونۀ کاتالونیایی سبک گوتیک از سایر انواع آن متمایز است، و شبستان‌[۲۰]های وسیع ازجمله در کلیسای سانتا ماریا[۲۱]، در بارسلون (آغاز بنا در ۱۲۹۸م)، از ویژگیهای آن بهشمار میرود. کلیساهای جامع بعدی، ازجمله کلیسای جامع سویل (آغاز بنا در ۱۴۰۲م)، با بهکارگیری طاقهای تویزهدار[۲۲]، از معماری آلمانی نشان دارند؛ اما این تأثیر، با استفاده از پلانهای همکف منحصربهفردی که بیشتر ملهم از معماری اسلامی است، کمرنگ شده است.

معماری رنسانس (قرن ۱۶م). رنسانس[۲۳] ایتالیایی در قرن ۱۶م به اسپانیا راه یافت، اسکوریال[۲۴] (آغاز ساخت در ۱۵۶۳م) که از برجستهترین نمونههای رنسانس متعالی[۲۵] بهشمار میرود، دربرگیرندۀ کاخ عظیم، صومعه و کلیسایی است که برای فیلیپ دوم[۲۶] ساخته شد و بخش عمدۀ آن را خوان دِ اِرّرا[۲۷] (۱۵۳۰ـ۱۵۹۷م) طراحی کرد. این بنا از بیشتر بناهای دیگری که بهسبک معماری رنسانس در اسپانیا ساخته شد، بیپیرایه‌‌تر است. تزیینات بسیار در شیوهای موسوم به پلاترسک[۲۸] ویژگی مشترک دیگر بناهاست، ازجمله نمای دانشگاه سالامانکا[۲۹] (۱۵۱۴م).

معماری باروک (قرون ۱۷ و ۱۸م). تمایل به تزیین سطوح، که بازتاب دوران حکومت مسلمانان بود، در نسخۀ اسپانیاییِ باروک[۳۰] در قرن ۱۷م، از نو پدیدار شد؛ این سبک معماری چوریگراوار[۳۱] نام گرفت، و جبهۀ غربی کلیسای جامع سانتیاگو دِ کومپوستلا (آغاز ساخت در ۱۷۳۸م)، نمونۀ گزیدهای از آن است. خوزه بنیتو دِ چوریگرا[۳۲] و نارسیسو تومه[۳۳] (فعال در ۱۷۱۵ـ۱۷۴۲م) هر دو به این سبک کار میکردند.

معماری نئوکلاسیک (قرن ۱۸م). در نیمۀ دوم قرن ۱۸م، نئوکلاسی‌سیسم[۳۴] بیپیرایهای در اسپانیا پا گرفت که در بناهایی همچون رواق کلیسای جامع پامپلونا[۳۵] (۱۷۸۳م)، کار ونتورا رودریگس[۳۶] (۱۷۱۷ـ۱۷۸۳م)، تجلّی یافته است.

معماری آرنووُ (اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰م). با صنعتیشدن ناحیۀ کاتالونیا، معماری متمایز اواخر قرن ۱۹م اسپانیا شکل گرفت، که گونهای از آرنووُ[۳۷]، موسوم به مدرنیسمو[۳۸]، بود. این سبک که تا حدی با رشد ملیگرایی در کاتالونیا همسو بود، بیشتر در کارهای لویس دومنِک ای مونتانر[۳۹] (۱۸۵۰ـ۱۹۲۳م)، سازندۀ پالائو دِ لا موزیکا کاتالانا[۴۰] (۱۹۰۵ـ۱۹۰۸م)، و کارهای آنتونیو گائودی[۴۱]، سازندۀ کلیسای تبار مقدس[۴۲] (آغاز بنا در ۱۸۸۳م)، و کاسا میلا[۴۳] (۱۹۰۵ـ۱۹۱۰م)، هر دو در بارسلون، انعکاس یافت.

معماری قرن ۲۰. در دوران حکومت فرانکو، اسپانیا روابط اروپایی خود را تقلیل داد، و به سطحی شهرستانی تنزل پیدا کرد؛ این عقبگرد، در معماری آن بازتاب یافت. پس از اعادۀ دموکراسی، طراحان متعددی با شهرتی بینالمللی در اسپانیا پدیدار شدند، که ازجمله عبارتاند از ریکاردو بوفیل[۴۴] که بهسبک نئوکلاسیک کار میکرد و اکنون بیشتر در فرانسه فعالیت دارد، او منطقۀ آنتیگونه[۴۵] را در مونپلیه[۴۶] (۱۹۹۲م) احداث کرد؛ سانتیاگو کالاتراوا[۴۷]، مهندس و معمار؛ رافائل مونئو[۴۸] (۱۹۳۷م ـ )، معمار موزۀ باستانشناسی[۴۹] در مِریدا[۵۰] (۱۹۸۶م).

 


  1. classical
  2. early Christian
  3. Visigoths
  4. Romanesque
  5. San Juan de Banos
  6. San Pedro de Nave
  7. Great Mosque
  8. Cordoba
  9. Alcázar
  10. Seville
  11. Alhambra
  12. Granada
  13. stalactite
  14. Cataluña
  15. Santiago de Compostela
  16. Pórtico de la Gloria
  17. Cistercian
  18. Gothic
  19. Burgos Cathedral
  20. nave
  21. Sta Maria
  22. rib-vaulting
  23. Renaissance
  24. Escorial
  25. High Renaissance
  26. Phillip II
  27. Juan de Herrera
  28. Plateresque
  29. Salamanca University
  30. baroque
  31. Churrigueresque
  32. José Benito de Churriguera
  33. Narciso Tomè
  34. neoclassicism
  35. Pamplona Cathedral
  36. Ventura Rodríguez
  37. art nouveau
  38. modernismo
  39. Lluis Doménech i Montaner
  40. Palau de la Música Catalana
  41. Antonio Gaudí
  42. Church of the Holly Family
  43. Casa Milá
  44. Ricardo Bofill
  45. Antigone
  46. Montpellier
  47. Santiago Calatrava
  48. Rafael Moneo
  49. Museum of Archaeology
  50. Mérida