اعتضادالسلطنه، علی قلی میرزا (تهران ۱۲۳۴ـ۱۲۹۸ق)
| علی قلی میرزا اعتضادالسلطنه | |
|---|---|
| زادروز |
تهران ۱۲۳۴ق |
| درگذشت | ۱۲۹۸ق |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | مورخ |
| شغل و تخصص های دیگر | دولتمرد |
| گروه مقاله | تاریخ ایران |
| خویشاوندان سرشناس | فتحعلی شاه قاجار (پدر) |
اِعْتِضادالسّلطنه، علی‌قلی میرزا (تهران ۱۲۳۴ـ۱۲۹۸ق)
از شاهزادگان ادیب و دانشمند دورۀ قاجار. پنجاه و چهارمین پسر فتحعلی‌شاه قاجار بود و در ادب فارسی و عرب تبحّر یافت. در پادشاهی محمدشاه مدتی کارگزار امور مادر شاه و در زمان ناصرالدین‌شاه حاکم خلخال شد. در ۱۲۷۲ق، لقب «اعتضادالسلطنه» یافت و در ۱۲۷۴ق، رئیس مدرسۀ دارالفنون و در ۱۲۷۵ق، وزیر فرهنگ و معارف شد. به همّت او دَه‌ها تن از دانش‌آموزان ایرانی برای ادامۀ تحصیل به اروپا اعزام شدند. نخستین سیم تلگراف تهران به مدیریت اعتضادالسلطنه به کار افتاد (۱۲۷۲ق). او علاوه بر ریاست دارالفنون و تصدی وزارت فرهنگ و معارف، وزیر صنایع و معادن و تجارت، مدیر تلگراف، متصدی روزنامۀ دولتی، و سرپرست چاپخانه‌های کشور بود و نیز حکومت ملایر و تویسرکان را برعهده داشت. در ۱۲۸۸ق، به عضویت دارالشورای کبری درآمد. سال بعد به حکومت بروجرد رسید. در ۱۲۸۰ق، روزنامۀ علمیّه دولت علّیۀ ایران، و در ۱۲۸۳ق، روزنامۀ دولتی و همچنین روزنامۀ ملّت سنیّه ایران را که به روزنامۀ ملتی تغییر نام داد منتشر کرد. از آثار اوست: تاریخ وقایع و سوانح افغانستان (۱۲۷۳ق)؛ فلک السّعادة (۱۲۷۸ق)؛ اکسیر التواریخ و تاریخ مُتَنَبِئّین که بخشی از این کتاب به نام فتنۀ باب در تهران چاپ شده است (۱۳۳۳ق). اعتضادالسلطنه در آستانۀ حضرت عبدالعظیم (ع) به خاک سپرده شد.