خانتی ـ مانسی، منطقه خودمختار
خانْتی ـ مانسی، منطقه خودمختار (Khanty-Mansi Autonomous Okrug)
(یا: خانْتیا ـ مانسیا[۱]) بخش کم‌جمعیت در استان (ناحیه) تیومن[۲] در فدراسیون روسیه[۳]، در غرب سیبری[۴]. ۵۲۳,۱۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۱،۵۳۲،۲۴۳ نفر جمعیت دارد (۲۰۱۰). جمعیت آن را ۶۶ درصد روس، یک درصد خانتی[۵]، و پنج درصد مانسی[۶] تشکیل می‌دهند. مرکز آن خانْتی ـ مانسیسک[۷] است و دیگر شهر مهم آن بریوزِوه[۸] نام دارد. ویژگی این بخش باتلاق‌های پست با ذخایر عظیم نفت و گاز طبیعی و جنگل‌های کاج تایگا[۹] است. مسیر میانی رود اوب[۱۰] از این ناحیه می‌گذرد. دارای صنایع استخراج نفت و گاز طبیعی و تولید الوار است. ماهی‌گیری، شکار خز و دامپروری نیز در آن رواج دارد. در دوران قدیم، این ناحیه محل سکونت اقوام صحرانشین فینو ـ اویغوری[۱۱] خانتی‌زبان (یا اوستیاک[۱۲]) و مانسی (یا ووگول[۱۳]) بود. این ناحیه در قرون وسطا[۱۴] بخشی از خانات سیبری[۱۵] را تشکیل می‌داد و در قرن ۱۶ ضمیمه روسیه شد. ناحیۀ ملی اوستیاک ـ ووگول[۱۶] شوروی در اواخر دهۀ ۱۹۳۰ تأسیس شد و با نام منطقۀ خودمختار خانتی ـ مانسی، بخشی از روسیۀ مستقل شد (۱۹۹۱).