تیمچه ملک‌التجار

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
تصویری از فضای میانی تیمچه
تصویری از تیمچه

مجموعه‌بنایی متعلق به دورۀ قاجار، در بازار بزرگ اصفهان. از آثاری است که در راستۀ شرقی بازار بزرگ، کمی جلوتر از بازار زرگرها و عصارخانۀ شاهی و توسط محمدابراهیم ملک‌التجار بنا شده و از زیباترین و در عین حال کامل‌ترین تیمچه‌های بازار بزرگ است. در کتیبۀ اشعار فارسی سردر تیمچه، تاریخ ۱۳۲۲هجری ثبت شده است. این اثر در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران با شمارهٔ ثبت ۹۰۶۵ به ثبت رسیده‌ است.


مشخصات بنا

مجموعه از بناهای تیمچه، سرا و بهاربند تشکیل شده است که به صورت پی‌درپی بر روی یک محور قرار گرفته‌اند. فضای میانی تیمچه، که مهم‌ترین قسمت مجموعه است، به اندازۀ دو طبقه ارتفاع دارد و با طاق‌های رسمی‌بندی پوشیده شده است. حجره‌هایی در دو طبقه، پیرامون این فضا تعبیه شده است. نمای این فضا با ترکیبی از آجر و کاشی تزیین شده، که با پنجره‌های چوبیِ پرکار حجره‌ها، فضایی زیبا و قابل توجه پدید آورده است. سرا در میانۀ این مجموعۀ سه‌تایی واقع است و صحن مستطیل‌شکل کوچکی در میانه دارد. رواق‌هایی در دو طبقه بر گرد این صحن می‌گردند و دسترس حجره‌ها از طریق آنهاست. قسمتی از سقف این رواق در میانۀ طبقۀ دومِ اضلاعِ صحن حذف شده و بدین ترتیب، در حجم صحن گشایش و تنوع ایجاد گردیده است. بنای بهاربند، سرای کوچک و ساده‌ای است که در کنار این سرا قرار گرفته و بازارچه‌ای از بین آنها می‌گذرد.