اشک مصنوعی
اشک مصنوعی (Artificial tears)
(نامهای دیگر انگلیسی: Hypromellose؛ HPMC) دارویی شیمیایی، جایگزین اشک طبیعی. مایعی با ترکیبات و خواص اشک طبیعی است که کاربردهای گوناگون در چشمپزشکی دارد. استفاده برای درمان خشکی چشم، مهمترین کارآیی آن است. خشکی چشم یکی از مشکلات شایع چشمی است که بر اثر نارسایی ترشح اشک و کمبود رطوبت چشم پدید میآید.
نگاه طولانیمدت به رایانه و تلفن همراه، افزایش وسایل گرمازا و کمبود رطوبت هوا و مصرف زیادتر تغذیۀ خشک، به علاوۀ افزایش سن، سکونت در مناطق کمرطوبت، مصرف بعضی داروها و برخی بیماریهای خودایمنی (مثل سندرم شوگرن یا تیروئید) باعث کاهش رطوبت چشم هستند. از اینرو سندرم خشکی چشم[۱] (یا کراتوکنژنکتیویت سیکا[۲]) که به لایۀ اشکی چشم اختلال میرساند، شیوع یافته است. کاربرد دیگر اشک مصنوعی، روانکاری دستگاه چشم است. اشک طبیعی دارای سه لایۀ آبی[۳]، چربی[۴] و مخاطی[۵] با ترکیبات و عملکرد ویژه است. لایۀ آبی ضد میکروب و سپر دفاعی چشم، لایۀ چربی افزایشدهندۀ غلظت جهت کاهش تبخیر و تجزیۀ اشک و لایۀ مخاطی، ژلۀ روان توزیعکنندۀ لایۀ اشکی روی سطح چشم بهویژه روی قرنیه و کاهشدهندۀ اصطکاک به هنگام پلک زدن است. همین وظایف را اشک مصنوعی انجام میدهد؛ بنابراین اشک فقط رطوبت نیست بلکه کارکردی پیچیده دارد. موقع جاگذاری لنز تماسی[۶] یا در جراحی لیزیک (همینطور بعد از جراحی آب مروارید و عمل جراحی لازک) از اشک مصنوعی استفاده میشود، زیرا خاصیت ضدعفونی و آسانسازی دارد.