اسماعیل نواب صفا

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اسماعیل نواب صفا
زادروز کرمانشاه ۲۹ اسفند ۱۳۰۳ش
درگذشت تهران ۱۹ فروردین ۱۳۸۴ش
ملیت ایرانی
شغل و تخصص اصلی ترانه‌سرا
شغل و تخصص های دیگر شاعر و پژوهشگر
آثار شرح حال فرهادمیرزا معتمدالدوله (زوار، 1366)؛ قصه شمع: خاطرات هنری پنجاه سال موسیقی معاصر اسماعیل نواب صفا (البرز، 1377)؛ از یادرفته (گزیده اشعار- پیکان، 1381)؛ منشآت فرهاد میرزا معتمدالدوله (به اهتمام- پیکان، 1383)
گروه مقاله موسیقی

اسماعیل نواب صفا  (کرمانشاه ۲۹ اسفند ۱۳۰۳ش - تهران ۱۹ فروردین ۱۳۸۴ش)

 

اسماعیل نواب صفا

(نام کامل: سید اسماعیل نواب صفا) شاعر، ترانه­‌سرا و پژوهشگر ایرانی. خاندان پدری­‌اش از خانواده­‌های مشهور اصفهان بوده­‌اند و همچنین نشاط اصفهانی (شاعر معروف دوره­‌ی قاجار) نیز دایی پدرش بوده. پدر اسماعیل به خاطر مشاغل دولتی در کرمانشاه ساکن می‌­شود و او هم در آن شهر به دنیا می‌­آید. اسماعیل تحصیلات ابتدایی‌­اش را در کرمانشاه و متوسطه را در گرگان و تهران به پایان رساند. از سال 1323، به دنبال چاپ اولین شعرش، به عنوان هیات تحریریه، با مجله توفیق شروع به همکاری کرد. در تابستان ۱۳۲۵ به عضویت نخستین کنگره‌­ی شعرا و نویسندگان، که در خانه­‌ی فرهنگی ایران و شوروی تشکیل شده بود، انتخاب شد. از سال 1326 به واسطه­‌ی آشنایی با اسماعیل خان مهرتاش و بعدتر حسینقلی_مستعان (رئیس وقت رادیو)، به رادیو راه پیدا کرد و به عنوان عضو و دبیر شورای نویسندگان رادیو مشغول به کار شد. نواب صفا از این دوره به بعد برای موسیقی‌دانان برجسته‌­ای چون مجید_وفادار، مهدی خالدی، مرتضی محجوبی، علی_تجویدی، حسین_یاحقی، روح ­الله خالقی، حسینعلی_ملاح،پرویز یاحقی، حبیب­ الله بدیعی، انوشیروان_روحانی، همایون خرم و بسیاری دیگر، ده‌­ها ترانه نوشته که توسط خوانندگانی چون قمرالملوک_وزیری، دلکش، بنان، مرضیه، پوران، داریوش_رفیعی، حسین قوامی، ایرج، اکبر_گلپایگانی و الهه خوانده شده‌­اند. او مدتی نیز در مشاغل دولتی گوناگون، از قبیل نمایندگی مجلس شورای ملّی، رئیس دبیرخانه بنگاه بنادر و کشتیرانی، مدیریت روابط عمومی شهرداری تهران و... خدمت کرد.

از نوّاب صفا چندین عنوان کتاب، شامل اشعار و ترانه­‌هایش و پژوهش­‌های ادبی یا تاریخی نیز منتشر شده است. از معروف­‌ترین ترانه‌­های او به این موارد می­‌توان اشاره کرد: آشفته، چو اسیر دام توام، آمد نوبهار، آه بی‌­اثر، اشک و آه، با تو هستم هر کجا هستم، بخت بیدار منی، برق نگاه، بوسه‌ی وی، بهانه‌ی تو، تک‌­درخت، نوروز آمد، جوانی، چه شب­ها، داغ لاله، درد آشنا، روز بی­‌فردا، رؤیای شاعر، رؤیای هستی، شب سیه، ابر پاره پاره، صبح خندان، عکس من، قهر عشق، کبوتر بهشتی، گیسوی شب، موج، ناله­‌ی دل، نیلوفر و موسم گل. اسماعیل نواب صفا در پی یک سکته­‌ی مغزی درگذشت و در قطعه­‌ی هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

 

کتاب‌­شناسی

شرح حال فرهادمیرزا معتمدالدوله (زوار، 1366)؛ قصه شمع: خاطرات هنری پنجاه سال موسیقی معاصر اسماعیل نواب صفا (البرز، 1377)؛ از یاد رفته (گزیده اشعار- پیکان، 1381)؛ منشآت فرهاد میرزا معتمدالدوله (به اهتمام- پیکان، 1383).

 

منابع: