تاریخ سیستان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

تاریخ‌ سیستان‌

کتابی‌ به‌ فارسی‌ در تاریخ‌ سیستان‌ از مؤلفانی ناشناس در دو بخش. تاریخ تألیف بخش اول حدود سال‌های ۴۴۵ و بخش دوم ۷۲۵ق است. به‌نظر می‌رسد بخش‌هایی‌ از کتاب‌ ترجمه‌ از منبع‌ یا منابعی‌ از زبان‌ عربی‌ بوده‌ و مطالبی‌ نیز بدان‌ افزوده‌ شده‌ باشد. این‌ کتاب‌ هم‌ از نظر نثر و هم‌ از نظر مطالب‌ تاریخی از متون‌ مهم‌ تاریخ‌ و ادبیات‌ ایران‌ به‌شمار می‌رود و در سادگی‌ و کوتاهی‌ جمله‌ها بی‌مانند است‌ و کلمات‌ و عبارات‌ عربی‌ به‌ نسبت‌ دیگر متون‌، کمتر در آن‌ دیده‌ می‌شود. مؤلف‌ افزون‌ بر آثار عربی‌، به‌ نوشته‌های‌ پهلوی‌ نیز دسترسی‌ داشته‌ و تنها اثری‌ است‌ که بُنْدِهِش‌ را در شمار منابع‌ خود یاد کرده‌ است‌. کتاب‌ شامل‌ مطالبی‌ دربارۀ‌ سیستان‌ پیش‌ از اسلام‌، روستاهای آن، شگفتی‌ها و نام‌های‌ این‌ سرزمین‌، فتح‌ آن‌جا به‌دست‌ مسلمانان‌ و خراج‌ سیستان‌، همچنین‌ حضور و عملکرد خوارج‌، صفاریان‌، غزنویان‌، سلجوقیان‌، خوارزمشاهیان‌ و مغولان‌ در سیستان‌ است‌. این اثر به تصحیح ملک‌ الشعرای‌ بهار به‌چاپ رسید (۱۳۱۴ش).