صید علی خان درگزی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

صید علی‌خان دَرگَزی (درگز ۱۲۷۲ـ۱۳۳۹ق)
دولتمرد، ادیب و شاعر دوران قاجار. از تیرۀ کردهای زعفرانلو، از خوانین خراسان و خود حاکم درگز بود. در نقد شعر استاد بود و خود نیز به سبک خراسانی شعر می‌گفت. با بزرگانی چون ادیب نیشابوری و ملک‌الشعراء بهار دوستی و حشر و نشر داشت. تحصیلات قدیم ادبی و عربی را در مشهد تمام کرده بود و از حافظۀ خارق‌العاده برخوردار بود. در علم انساب مهارت حیرت‌انگیز داشت و گویند ۵۰‌هزار بیت شعر فارسی، عربی و ترکی در حفظ داشته است. دیوانی داشته که در غارت زندگی خانواده‌اش از‌میان رفته است. سِرْپِرْسی سایکس بعضی از مطالب تاریخ ایران خود راجع به نادرشاه را به روایت صیدعلی‌خان نوشته است. در ۱۳۳۹‌ق به تحریک مترجم کنسول روس، که مستأجر املاک خالصۀ درگز و دشمن خانوادۀ صیدعلی‌خان بود، خود و پسرش به ضرب گلوله کشته شدند.