باستیان، آدولف (۱۸۲۶ـ۱۹۰۵)

باستیان، آدولف (۱۸۲۶ـ۱۹۰۵)(Bastian, Adolf)

باستيان، آدولف

انسان‌شناس آلمانی. او را غالباً پدر قوم‌نگاری خوانده‌اند. مشاهدات خود را در زمینۀ اقوام و فرهنگ‌های گوناگون در کتابی با نام انسان در تاریخ (۱۸۶۰) گرد آورد. مفهوم «پنداره‌های ابتدایی» ابداع باستیان بود که، به باور او، در همۀ جوامع انسانی مشترک‌اند اما از لحاظ صورت براساس «پنداره‌های مردمی» در هر منطقه تغییر می‌یابند. این مفهوم بعدها در مفهوم دایرۀ فرهنگی ویلهلم اشمیت بارور شد. آرای او از طریق آثار فرانتس بوآس و دیگر انسان‌شناسان بر انسان‌شناسان متأخّر تأثیر گذاشته است. پژوهش‌های مهم باستیان در گاهنامۀ قوم‌شناسی، که خود او از بنیادگذاران و مدیرانش بود، و نیز در مجموعه‌ای با نام پژوهش‌های قوم‌شناختی (۱۸۷۱ـ۱۸۷۳) به‌چاپ رسیده است.

 

---