دیلز، اتو پاول هرمان (۱۸۷۶ـ۱۹۵۴)

دیْلز، اتو پاول هِرْمان (۱۸۷۶ـ۱۹۵۴)(Diels, Otto Paul Hermann)

اتو پاول هرمان دیلز Otto Paul Hermann Diels
زادروز	۱۸۷۶م
درگذشت	۱۹۵۴م
ملیت	آلمانی
تحصیلات و محل تحصیل	تحصیل در برلین
شغل و تخصص اصلی	شیمی دان
گروه مقاله	شیمی و بیوشیمی
جوایز و افتخارات	برنده جایزه نوبل شیمی (۱۹۵۰)

شیمی‌دان آلمانی. با دستیار قدیمی‌اش، کورت آلدر، به‌سبب تحقیق در زمینۀ سنتز ترکیبات آلی، جایزۀ نوبل شیمی ۱۹۵۰ را دریافت کرد. در ۱۹۲۷، کلسترول را برای تولید هیدروکربن دیلز (C_۱۸H_۱۶) هیدروژن‌زدایی کرد. این ترکیب، که هیدروکربنی آروماتیک است، با ساختار اسکلتی همۀ استروئیدها، که کلسترول یکی از آنهاست، وابستگی نزدیک دارد. در ۱۹۳۵، این هیدروکربن را سنتز کرد و ثابت شد که این کار نقطۀ عطفی در درک شیمی کلسترول و دیگر استروئیدهاست. دیلز در هامبورگ زاده شد و در برلین درس خواند. از ۱۹۱۲ تا ۱۹۱۸، در دانشگاه کریستیان آلبرشت، واقع در کیل، مدیر انستیتوی شیمی بود. دیلز با همکاری دستیارش آلدر، سنتز دی‌ان را گسترش داد. او برای اولین‌بار موفق شد سیکلوپنتا دی‌ان را با انیدرید مالئیک (انیدرید سیس ـ بوتن دی‌اوئیک) ترکیب کند و مشتق پیچیده‌ای از انیدرید فتالیک تولید کرد. عموماً دی‌ان‌های مزدوج که ترکیباتی دارای دو پیوند دوگانه‌اند که با پیوندی یگانه از هم جدا شده‌اند، با دی‌ان‌دوست‌ها واکنش می‌دهند. دی‌ان‌دوست‌ها ترکیباتی دارای یک پیوند دوگانه‌اند که با جانشینی گروه‌هایی مانند گروه کربونیل یا کربوکسیل در مجاورتشان فعال شده‌اند. حاصل حلقه‌ای شش‌عضوی است. دیلز در ۱۹۰۷، کتابی درسی به نام «درآمدی بر شیمی آلی» به‌چاپ رساند.

 

---