افضل الدین کرمانی، احمد (ح 530ـ پس از 615ق)
| احمد اَفضَلُ‌الدّین كرمانی | |
|---|---|
| زادروز |
ح ۵۳۰ |
| درگذشت | پس از ۶۱۵ق |
| ملیت | ایرانی |
| نام‌های دیگر | افضل کرمان |
| شغل و تخصص اصلی | تاریخ‌نگار، ادیب و شاعر |
| آثار | عِقدالعُلی للموقف الاَعلی (۱۲۹۳ق؛ ۱۳۱۱ش)؛ المضاف الی بدایع‌الزّمان فی وقایع کرمان (۱۳۳۱ش)؛ بدایع‌الزّمان فی وقایع کرمان |
| گروه مقاله | ادبیات |
اَفضَلُ‌الدّين كِرمانی، احمد (ح ۵۳۰ـ پس از ۶۱۵ق) (معروف به: افضل کرمان)
تاریخ‌نگار، ادیب و شاعر ایرانی. زمانی که ملک ارسلان از کرمان برای جنگ با بهرام‌شاه متوجه جیرفت شد، افضل نیز با او بود. پس از آن به بم رفت و در آن‌جا مهمان کوتوال بم شد. آشفتگی اوضاع کرمان و قتل فضلا و وزرا و قحطی‌ای که در ۵۷۷ق در این شهر روی داد، سبب مهاجرت او به کوهبنان و سپس یزد شد. در وزارت قوام‌الدین مسعود بن نظام‌الدین کیخسرو، از مقربان دستگاه او بود. ظاهراً پس از قوام‌الدین وزیر و دگرگون‌شدن کارها، در دربار ملک دینار نیز نوایی ندیده است. در ۵۹۹ق، که اتابگ سعد بن زنگی به کرمان حمله کرد، یا در ۶۰۵ق، که اتابک برای رسیدگی به شکایات مردم به کرمان رفته بود، با او دیدار کرد. به سبک خراسانی شعر می‌سرود. از مهم‌ترین قصاید او، قصیده‌ای در مدح ملک‌دینار و قصیده‌ای در وقایع انقلابات و ضعف بیست‌سالۀ سلجوقیان است. در طب نیز دست داشته است. از آثارش: عِقدالعُلی للموقف الاَعلی (۱۲۹۳ق؛ ۱۳۱۱ش)؛ المضاف الی بدایع‌الزّمان فی وقایع کرمان (۱۳۳۱ش)؛ بدایع‌الزّمان فی وقایع کرمان، معروف به تاریخ افضل، که اکنون در دست نیست، اما مهدی بیانی قسمت‌هایی از آن را از چند کتاب تاریخی استخراج کرده و با کتاب سلجوقیان و غُز در کرمان درآمیخته و به نام بدایع چاپ کرده است (۱۳۲۶ش)؛ صلاح‌الصّحاح فی حفظ‌الصّحة سلجوقیان و غز در کرمان با تحریر محمد ابراهیم خبیصی (۱۳۷۳ش).