سویدنبورگ، امانویل (۱۶۸۸ـ۱۷۷۲)

سوئِدِنْبورگ، اِمانوئل (۱۶۸۸ـ۱۷۷۲)(Swedenborg, Emanuel)

(نام اصلی: امانوئل سوئدنبورگ) صوفی و عالِم سوئدی. او در اثری به‌نام محبت و حکمت الهی (۱۷۶۳) اعلام کرد که روز قیامت در ۱۷۵۷ فرارسیده و «کلیسای جدید» که او خود را پیامبر آن می‌دانست، پا به عرصۀ وجود نهاده است. تألیفاتش متون مقدس فرقۀ مشهور به سویدنبوریان بود و انجمن اسویدنبوری در لندن آثار او را منتشر کرده است. او در مقام ارزیاب کالج سلطنتیِ معادنِ سوئد، پژوهش‌هایی انجام داد که اکتشافات بسیاری را در رشته‌های مهندسی، علوم دریایی و ستاره‌شناسی به‌دنبال آورد. در کتاب آثار فلسفی و منطقی (۱۷۳۴) کوشید شالوده‌ای معنوی برای جهان طبیعت تعریف کند. از ۱۷۴۴ خود را یکسره وقف نظریه‌پردازی مذهبی کرد، مدعی ارتباط با خدا از طریق فرشتگان شد، و «اصل تناظر»ی عرضه کرد مشعر بر این‌که همۀ موجودات مادی یک همتای معنوی هم دارند. این نظریه که بی‌شباهت با مکتب نوافلاطونی نبود، رمانتیک‌هایی از قبیل ویلیام بلیک و نیز اصحاب مکتب فرانسویِ نمادگرایی را متأثر کرد.

 

---