رومر، اوله (۱۶۴۴ـ۱۷۱۰)

رومِر، اولِه (۱۶۴۴ـ۱۷۱۰)(Roemer, Olaus)

اوله رومر Olaus Roemer
زادروز	۱۶۴۴م
درگذشت	۱۷۱۰م
ملیت	دانمارکی
تحصیلات و محل تحصیل	رشته ریاضی و اخترشناسی دانشگاه کپنهاگ
شغل و تخصص اصلی	اخترشناس و ریاضی دان
شغل و تخصص های دیگر	دولتمرد
گروه مقاله	اخترشناسی، ریاضیات

اخترشناس و ریاضی‌دان دانمارکی. کشف اصلی‌ او محدودبودن سرعت نور بود. رصدهای مربوط به قمرهای مشتری با داده‌های جدول‌ کاسینی مغایرت داشت، در ۱۶۷۵، رومر نشان داد که این مغایرت ناشی از مدت زمانی است که نور باید فاصلۀ متغیر بین مشتری و زمین را طی ‌کند. او اعلام کرد که نور فاصلۀ بین خورشید و زمین را در مدت یازده دقیقه طی می‌کند. همچنین، تجهیزات مربوط به گُذر را ابداع کرد که به تجهیزات بنیادی اخترشناسیِ موضعی تبدیل شد. در اورهوس ژوتلند زاده شد. در ۱۶۶۲، به دانشگاه کپنهاگ رفت و در رشتۀ ریاضی و اخترشناسی درس خواند. در ۱۶۷۱، ژان پیکار (‌۱۶۲۰‌ـ‌۱۶۸۲)، که از طرف آکادمی فرانسه برای بررسی محل استقرار رصدخانۀ تیکو براهه به دانمارک اعزام شده بود، تحت تأثیر کارهای رومر قرار گرفت و از او دعوت کرد به پاریس برود. رومر در رصدخانۀ پاریس به دستیاری پیکار و جووانی دو مینکو کاسینی پرداخت و بلافاصله به عضویت فرهنگستان درآمد. معلم خصوصی دوفین، ولیعهد فرانسه، شد و از ۱۶۷۲، از لوئی چهاردهم مستمری دریافت می‌کرد. او رصدها را انجام می‌داد، تجهیزات علمی را طراحی و بهسازی می‌کرد، و مقاله‌های متنوعی برای فرهنگستان می‌نوشت. در ۱۶۸۱ به دانمارک بازگشت. در کپنهاگ استاد ریاضی و اخترشناس سلطنتی کریستیان پنجم شد و سرپرستی رصدخانۀ سلطنتی کپنهاگ را برعهده گرفت. بعدها شهردار کپنهاگ شد، ریاست پلیس شهر را برعهده گرفت، به سنا راه یافت، و رئیس انجمن ایالتی شد. به‌علت دقت در رصد و محاسبه، ثابت کرد که نور با سرعتی محدود حرکت می‌کند و مقدار آن را هم به‌دست آورد. با تشخیص ثابت‌نبودن فاصلۀ زمانی بین گرفتهای پی‌‌درپی ایو، قمر مشتری، پی ‌بُرد که این امر به متغیربودن فاصلۀ بین زمین و مشتری مربوط می‌شود. در سپتامبر ۱۶۷۹، اعلام کرد که گرفت ایو، که وقوع آن برای ۹ نوامبر آن سال پیش‌بینی شده بود، دَه دقیقه دیرتر از زمان اعلام‌شده رُخ خواهد داد و پیش‌بینی‌اش درست از کار درآمد. تعبیری که برای این تأخیر مطرح کرد موجی از احساسات برانگیخت. او گفت که علت این تأخیر مدت زمانی است که نور صرف پیمودن فاصلۀ اضافی مدار زمین می‌کند.