بقعه حمزه سیدالشهدا

بُقعۀ حَمزة سیّدُالشهدا
مدفن حضرت حمزة بن عبدالمطلب عموی پیامبر (ص) در دامنۀ کوه احد در نزدیکی مدینه. حمزه که در جنگ اُحد به‌دست وحشی، غلام حبشی به شهادت رسید، توسط پیامبر (ص) جداگانه به خاک سپرده شد و پیامبر لقب «سیدالشهدا» به ایشان داد. بنابر شواهد و قرائن تاریخی، حضرت فاطمه (س) سایبان و تأسیساتی برای رفاه زائران قبر حضرت حمزه بنا کرد. بعدها مسجدی بر روی قبر بنا شد که به احتمال فراوان از سوی امامان معصوم (ع) بوده است. سپس، عضدالدولۀ دیلمی گنبد و حرم باشکوهی را بر روی قبر حمزه ساخت. فاطمیان نیز تعمیراتی در آن انجام دادند. در اواخر قرن ۶ق الناصرُ لِدین‌الله، خلیفۀ عباسی، بر روی مقبره گنبد بزرگی بنا کرد. در اطراف قبر نیز حرم مجلّلی تأسیس و مسجدی در نزدیکی مرقد، همان‌جا که حمزه از اسب بر زمین افتاده بود، احداث شد. در دورۀ صفویه و عثمانیان بقعۀ حمزه چندین‌بار تعمیر اساسی شد، اما همۀ بقعه و بارگاه در حملۀ دوم وهابیان به مدینه ویران و حتی دیواری بر دور آن کشیده شد تا کسی دسترسی به آن نداشته باشد.