فرسی، بهمن (تبریز ۱۳۱۲ش)
| بهمن فرسى | |
|---|---|
| زادروز |
تبریز ۱۲ بهمن ۱۳۱۲ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | داستان‌نویس، نمایش‌نامه‌نویس، شاعر |
| شغل و تخصص های دیگر | بازیگر |
| نام اصلی | رضا فشنگچی |
| آثار |
رمان : شب یک، شب دو بازیگری: پستچی (فیلم سینمایی/ داریوش مهرجویی- 1351)؛ رومئو و ژانت (تئاتر تلویزیونی/ اسماعیل شنگله- 1352)؛ دایره‌ی مینا |
| گروه مقاله | ادبیات فارسی و سینما |
بهمن فرسى (تبریز ۱۲ بهمن ۱۳۱۲ش- )
داستان‌نویس، نمایش‌نامه‌نویس، شاعر و بازیگر ایرانی. پس از رها کردن تحصیل و تجربه‌ی مشاغل مختلف به استخدام دولت درآمد. فرسى داستان‌نویسى را در کنار نمایش‌نامه و نقد در همان دوران جوانى آغاز کرد و به آن‌ها پرداخت. نخستین کتاب او «نبیره‌هاى بابا آدم» نام داشت که مجموعه‌اى از نثر آهنگین است. پیش از انقلاب مجموعه داستانی با نام «زیر دندان سگ» و یک رمان به نام «شب یک، شب دو» به قلم او به انتشار رسیده بود. فرسى بعد از نبیره‌های بابا آدم مجددا به نمایش‌نامه‌نویسی و کارگردانى بازمى‌گردد و آثاری را در این زمینه خلق مى‌کند؛ تا سال ۱۳۵۳ش، که رمان معروف او یعنى «شب یک، شب دو» منتشر می‌شود. او اولین مجموعه داستان خود را در سال ۱۳۳۹ش به چاپ رساند، اما قبل از آن در نشریات مختلفی قلم‌فرسایی کرد که از آن جمله‌‌اند: «ایران‌آباد»، «کتاب هفته»، «نگین»، «آشنا»، «چلنگر»، «اندیشه و هنر» و در روزنامه‌هایی مثل «آژنگ» و «کیهان» داستان‌هایی از او منتشر شد.
نمایش‌های «چوب زیر بغل»، «صدای شکستن»، «بهار و عروسک»، «گلدان» و «آرامسایشگاه» را در تهران روی صحنه برد. او در آغاز دهه‌ی 1340ش کتاب‌های خود مانند «گلدان»، «با هو»، «چوب زیر بغل»، و «زیر دندان سگ» را منتشر کرد. مجموعه داستان «زیر دندان سگ» در سال ۱۳۳۹ش خورشیدی به کوشش شمیم بهار انتشار یافت و دربر گیرنده‌ی داستان‌هایی مانند «استخوان سوخته‌ها»، «این عزب» و «در سوگ بستری که چیده شد» از اولین نشانه‌هایی است که آشکار می‌سازد فرسی نویسنده‌‌ای است که در آثارش دستاوردهای نویی دارد. بهمن فرسی را هم‌نسلانش عمدتا با انتشار و به روی صحنه بردن هم‌زمان نمایش‌نامه‌‌ی «گلدان»، در سال ۱۳۴۰ش، آغازگر تئاتر پیشتاز ایران می‌دانند، اما روند کار قلمی او در واقع از سال ۱۳۳۲ش، به عنوان روزنامه‌نگار در مجله‌ی فردوسی با نام مستعار «مفر» آغاز شده است. اشتغالش به ژورنالیسم حرفه‌ای، به علت دل‌زدگی او از کار مطبوعاتی شش هفت سالی بیشتر دوام نداشت. بهمن فرسی از ابتدای دهه‌ی 1360ش در لندن زندگی می‌کند.
گزیده‌ی کارنامه‌ی هنری
بازیگری: پستچی (فیلم سینمایی/ داریوش مهرجویی- 1351ش)؛ رومئو و ژانت (تئاتر تلویزیونی/ اسماعیل شنگله- 1352)؛ دایره‌ی مینا (فیلم سینمایی/ داریوش مهرجویی- 1353ش)؛ دو ضرب در دو مساوی بی‌نهایت (تئاتر تلویزیونی/ محمود محمدیوسف- 1354ش).
مجموعه داستان کوتاه: زیر دندان سگ (تهران: نشر نامه‌های سیاه- ۱۳۴۳ش)؛ هفاایستوس (داستان مصور برای کودکان/ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان- ۱۳۵۰ش)؛ دوازدهمی (لندن: نشر دفتر خاک- ۱۹۹۱م)؛ نبات سیاه (لندن: نشر دفتر خاک- ۱۹۹2م)؛ غوررآپ غوررآپ (کلن: نشرپامس- ۲۰۰۶م).
رمان: شب یک، شب دو، (تهران: سازمان چاپ و پخش پنجاه و یک- ۱۳۵۳ش).
نمایش‌نامه: چوب زیر بغل (تهران: نامه‌های سیاه- ۱۳۴۱ش)؛ موش (تهران: نامه‌های سیاه- ۱۳۴۲ش)؛ گلدان (تهران: نامه‌های سیاه- ۱۳۴۰ش)؛ آرامسایشگاه (تهران: مرکز نشر سپهر- ۲۵۳۶)؛ سقوط آزاد (لندن: دفتر خاک- ۱۹۹۱م)؛ هشت بعلاوهٔ یک (تهران: قطره- 1386ش).
مجموعه شعر: خودرنگ (گزینه‌ی شعر/ دفتر خاک- ۱۹۹۳م)؛ آوا درکاواک (گزینه‌ی شعر/ دفتر خاک- ۱۹۹۳م)؛ یک پوست یک استخوان (گزینه‌ی شعرهای کوتاه/ دفتر خاک- ۱۹۹۴م)؛ به تاریخ یک یک یک (و نامه‌ی واصله) (دو منظومه‌ی نو، کتاب و سی دی با صدای شاعر/ دفتر خاک- ۱۹۹۸م)؛ سلام به حیدربابا (برگردان منظومه‌ی شهریار از ترکی به نظم فارسی/ دفتر خاک- لندن ۱۹۹۳م).