تاخیر بیان از وقت حاجت

تأخیر بیان از وقت حاجت

اصطلاحی در اصول فقه، بدین معنا که کسی در روز اوّل ماه به‌ اجمال به دیگری بگوید باید در روز دهم کاری انجام دهی، اما تا روز پانزدهم خواستۀ خود را مشخّص نکند و در روز پانزدهم بگوید منظورم این بود که در روز دهم به مسافرت می‌رفتی. آیا تأخیر بیان از وقت حاجت جایز است؟ برخی قائل به عدم جوازند، زیرا چنین تکلیفی برای مکلّف مقدور نیست و نتیجۀ عدم بیان، از دست رفتن مصلحت است. امّا تأخیر بیان از وقت خطاب جایز است، زیرا اگر کسی در روز اوّل ماه دیگری را مورد خطاب قرار ‌دهد و گوید شما باید در روز دهم کاری انجام دهی و در روز هشتم به بیان آن کار بپردازد و گوید منظورم خریدن فلان کتاب است، تکلیف ما لایطاق نکرده است. دلیل جواز آن، وقوع چنین خطابات در کلام عقلاست.