التحصیل

التَّحصیل
کتابی به عربی، در فلسفۀ مشایی، تألیف بهمنیار بن مرزبان. بهمنیار اثر خود را بر پایۀ کتاب شفاء، در سه بخش اصلی سامان داده است: منطق، مابعدالطبیعه و علم به احوال اعیان موجودات. وی در بخش منطق از توالی مباحث کتاب شفاء تبعیّت کرده و در بخش مابعدالطبیعه خلاصۀ آراء ابن سینا را بر پایۀ کتاب‌هایی همچون شفاء، نجات و اشارات عرضه کرده است که از حیث عرضه و سلاست، تبویب و صراحت گفتار بر گفتار ابن سینا ترجیح دارد و در بسیاری از موارد به‌منزلۀ شرح یا تحریری نو از شفاء است. بخش سوم التحصیل در دو مقاله تنظیم شده، مقالۀ اول در مباحث الهیات به‌معنی‌اخص و مقالۀ دوم در مباحث طبیعیات. این کتاب نخستین‌بار براساس چهار نسخۀ خطی به تصحیح مرتضی مطهری به‌چاپ رسیده است (تهران، ۱۳۴۹ش). ترجمه‌ای کهن نیز از آن با نام جام جهان‌نما چاپ شده است (تهران، ۱۳۶۲ش).