لوی ـ چیویتا، تولیو (۱۸۷۳ـ۱۹۴۱)
لِوی ـ چیویتا، تولیو (۱۸۷۳ـ۱۹۴۱)(Levi-Civita, Tullio)
ریاضی‌دان ایتالیایی. با همکاری گرگوریو ریتچی ـ کورباسترو[۱]، حساب دیفرانسیل مطلق[۲] را در ۱۹۰۰ عرضه کرد. همچنین، مفهوم توازی[۳] در فضای خمیده[۴] را در ۱۹۱۷ معرفی کرد. لوی ـ چیویتا در پادوا[۵] زاده شد و در همان‌جا درس خواند و ریتچی ـ کورباسترو معلمش بود. از ۱۸۹۷ تا ۱۹۱۸، استاد مدرسۀ مهندسی[۶] پادوا بود و در ۱۹۱۸، استاد آنالیز عالی[۷] دانشگاه رم[۸] شد. در ۱۹۳۸، به‌سبب قوانین ضدسامی که حکومت فاشیستی وضع کرده بود، مجبور به ترک دانشگاه شد و از همۀ مجامع علمی ایتالیا نیز او را اخراج کردند. حساب دیفرانسیل مطلق حساب کاملاً جدیدی بود که هم در فضاهای اقلیدسی[۹] و هم در فضاهای نااقلیدسی[۱۰]، و از آن مهم‌تر، در فضاهای خمیدۀ ریمانی[۱۱] کاربرد داشت و از مقدمات ضروری مورد استفادۀ اینشتین[۱۲] برای عرضۀ نظریۀ نسبیت عام[۱۳] بود. مفهوم تغییر مکان موازی[۱۴] لوی ـ چیویتا بعداً توسعه یافت و به‌صورت حساب تانسوری[۱۵] درآمد. لوی ـ چیویتا مقالاتی نیز دربارۀ مکانیک سماوی[۱۶] و هیدرودینامیک[۱۷] منتشر کرد. دستاوردهای او در زمینۀ ریاضیات محض[۱۸] و کاربردی[۱۹] او را در زمرۀ مهم‌ترین ریاضی‌دانان عصر خودش قرار داد.
- ↑ Gregorio Ricci-Curbastro
- ↑ absolute differential calculus
- ↑ parallelism
- ↑ curved space
- ↑ Padua
- ↑ Engineering School
- ↑ higher analysis
- ↑ Rome
- ↑ Euclidean spaces
- ↑ non-Euclidean spaces
- ↑ Riemannian curved space
- ↑ Einstein
- ↑ general theory of relativity
- ↑ parallel displacement
- ↑ tensor calculus
- ↑ celestial mechanics
- ↑ hydrodynamics
- ↑ pure mathematics
- ↑ applied mathematics