باردین، جان (۱۹۰۸ـ۱۹۹۱)

بارْدین، جان (۱۹۰۸ـ۱۹۹۱)(Bardeen, John)
فیزیک‌دان امریکایی. نخستین دانشمندی است که دوبار جایزۀ نوبل فیزیک گرفت: بار اول در ۱۹۵۶، با والتر براتین و ویلیام شاکلی، برای ساخت ترانزیستور در ۱۹۴۸، و بار دوم در ۱۹۷۲، با لئون کوپر و رابرت شریفر، به سبب تحقیق در زمینۀ اَبَررسانایی (ازبین رفتن مقاومت الکتریکی در برخی فلزات و آلیاژها در دماهای نزدیک به صفر مطلق). باردین در مدیسون ویسکانسین زاده شد و در دانشگاه ویسکانسین درس خواند. از ۱۹۴۵ تا۱۹۵۱، در آزمایشگاه تلفن بلِ نیوجرسی، با شاکلی و براتین به بررسی نیم‌رساناها، به‌ویژه نیم‌رسانای ژرمانیوم پرداخت. آنان نیم‌رساناها را، مانند کاربرد بلورها در دستگاه‌های گیرندۀ رادیویی اولیه، در گیرنده‌های رادار به‌کار بردند. این فعالیت‌ها در ۱۹۴۸، به ساخت ترانزیستور منجر شد. دومین جایزۀ نوبل او به‌سبب تبیین اَبَررسانایی بود. اَبَررسانایی خاصیتی است که به‌موجب آن مقاومت الکتریکی فلزات، در دماهای نزدیک به صفر مطلق، به‌کلّی ناپدید می‌شود. بنا به نظریه‌ای که باردین، شریفر، و کوپر در این‌ زمینه عرضه کردند (۱۹۵۷)، اَبَررسانایی براثر برهم‌کنش بین الکترون‌های آزاد و اتم‎‎های در حال ارتعاش فلز پدید می‌آید.

 

---