کنگو، جمهوری دموکراتیک
| کنگو، جمهوری دموکراتیک | |
|---|---|
| نام فارسی | کُنْگو |
| نام لاتین | Congo |
| نظام سیاسی | دولت انتقالی با یک نهاد قانون‌گذاری انتصابی |
| نام پیشین | زئیر |
| جمعیت | ۶۵,۹۶۶,۰۰۰ نفر |
| موقعیت | افریقای مرکزی |
| پایتخت | کینْشاسا |
| تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) | ۲۸ |
| رشد سالانه (درصد) | ۲.۹ |
| شهرهای اصلی | کینشاسا، باندوندو، امبوجی‌ـ‌مایی، لوبومباشی، امبانداکا، کیسانگانی، کانانگا، گوما |
| زبان | فرانسوی |
| مساحت (کیلومتر مربع) | ۲,۳۴۴,۸۸۵ |
کُنْگو، جمهوری دموکراتیک (Congo (DRC))
موقعیت. جمهوری دموکراتیک کنگو (یا: کنگو کینشاسا؛ نام سابق: زئیر) در افریقای مرکزی قرار دارد. کشورهای جمهوری افریقای مرکزی و سودان از شمال، اوگاندا، روآندا، بروندی، و تانزانیا از شرق، زامبیا و آنگولا از جنوب شرقی و جنوب، و اقیانوس اطلس و جمهوری کنگو از غرب، آن را در میان گرفته‌اند. این سرزمین، که سومین کشور وسیع افریقا است، ۲,۳۴۴,۸۸۵ کیلومتر مربع مساحت دارد و شهر کینْشاسا[۱] پایتخت آن است.
سیمای طبیعی. این کشور پهناور، که فقط با دالان باریکی با عرض تقریبی ۴۰ کیلومتر با اقیانوس اطلس مرتبط است، سرزمین پهناوری است که از حوضۀ رود بزرگ کنگو پدید آمده است. عرض این کشور از شرق به غرب حدود ۱,۹۰۰ کیلومتر و درازای آن از شمال به جنوب حدود ۲هزار کیلومتر است. کناره‌های شمالی و شرقی و جنوبی آن را کوه‌ها و بلندی‌های چندی فراگرفته و شبکۀ انبوهی از ریزابه‌های رود عظیم کنگو این کشور را به زیر پوشش برده، و جنگل‌های متراکم نیمی از آن را فراگرفته است. حوضۀ جنوبی کنگو عمدتاً از علفزارهای ساوانایی و بیشه‌زارهای پراکنده پوشیده شده و فلات کاتانگا[۲]، در جنوب شرقی، که با دره‌های فراوانی بریده شده، معدن‌های سرشار مس، الماس، و اورانیوم و کانی‌های دیگر را در خود جا داده است. رشته‌کوه‌های رووِنزوری[۳] در مرز اوگاندا قرار دارد و بلندترین نقطۀ کشور به نام کوه مارگریتا پیک[۴] با بلندی ۵,۱۰۹ متر، در همین محل قرار دارد. کوهستان ویرونگا[۵] واقع در مرز روآندا از هشت آتشفشان فعّال تشکیل یافته است. رودخانۀ کنگو با درازای ۴,۳۷۴ کیلومتر که دومین رود بزرگ افریقا است، همراه با ریزابه‌های متعددش ازجمله اوئله[۶]، لوآلابا[۷]، لومامی[۸]، و کاسایی[۹] (کاسای) درون‌بوم آن را مشروب می‌کند. رودخانه‌های کنگو، بومو[۱۰]، و اوبانگی[۱۱] مرزهای شمالی و غربی آن را تشکیل می‌دهند و رودهای کاسایی و کوانگو[۱۲]، بخش‌هایی از این سرزمین را از کشور آنگولا جدا می‌کنند. درّۀ کافت بزرگ[۱۳] افریقا همراه با دریاچه‌های آلبرت، ادوارد[۱۴]، کیوو[۱۵]، و تانگانیکا[۱۶] در مرزهای شرقی آن‌جا دارند و دریاچۀ ام‌وِرو[۱۷] نیز در مرز کشور زامبیا واقع است. طول رودخانه‌های قابل کشتی‌رانی این سرزمین به ۱۴,۵۰۰ کیلومتر می‌رسد و آبشارهای متعددی که در بستر آن‌ها، به‌ویژه در رودخانه‌های کاسایی (کاسای) و کاتانگا واقع‌اند، منبع مهم تولید نیروی الکتریسیته به‌شمار می‌آیند. کشور کنگو کینشاسا به یازده ناحیۀ اداری تقسیم می‌شود و شهرهای مهم آن عبارت‌اند از کینشاسا باندوندو[۱۸]، امبوجی‌ـ‌مایی[۱۹]، لوبومباشی[۲۰]، امبانداکا[۲۱]، کیسانگانی[۲۲]، کانانگا[۲۳]، و گوما[۲۴]. سرزمین کنگو دارای اقلیم گوناگونی است. نواحی مرکزی آن اقلیم استوایی دارد و دمای بالا و بارندگی فراوان از ویژگی‌های آن است؛ در حالی‌که کوهستان‌های شرقی و جنوبی آن دارای اقلیم نسبتاً معتدل‌اند و قلل کوه‌های آن گاه از برف پوشیده است. میانگین دمای شهر کینشاسا در دی‌ماه ۲۶ درجۀ سانتی‌گراد و در تیرماه ۲۳ درجۀ سانتی‌گراد است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۱,۱۲۵ میلی‌متر می‌رسد. جنگل‌ها و بیشه‌زارهای انبوه این کشور، که حدود ۵۰ درصد از مساحت کشور را شامل می‌شود، جانورانی چون زرافه، گوریل‌های کوهستانی، شیر، بز کوهی، و کرگدن را در خود جا داده است و مناطق حفاظت‌شدۀ متعدد آن زیستگاه مناسبی برای حیات وحش کنگو به‌شمار می‌آیند.
اقتصاد. کشاورزی رکن اصلی اقتصاد کنگو را تشکیل می‌دهد و وسعت زمین‌های زیر کشت آن به ۶.۷میلیون هکتار می‌رسد. ۶۸ درصد از نیروی کار کنگو در این بخش مشغول‌اند و نیشکر، ذرت، بادام زمینی، سیب‌زمینی، موز، برنج، کاکائو، انبه، مرکبات، حبوبات، آناناس، نخلِ روغنی، و خرما ازجمله محصولات آن است. کنگو از نظر منابع زیرزمینی کشوری غنی است و اورانیوم، مس، روی، کبالت، طلا، الماس، زغال‌سنگ، نقره، و نفت مهم‌ترین کانی‌های آن را تشکیل می‌دهند. تولید سیمان، مصالح ساختمانی، مونتاژ خودرو، وسایل الکتریکی و دوچرخه ازجمله فعالیت‌های صنعتی آن محسوب می‌شوند.حکومت و سیاست. نوع حکومت کنگو کینشاسا دولت انتقالی با یک نهاد قانون‌گذاری انتصابی است. مجلس دورۀ انتقالی این کشور دارای ۳۰۰ عضو انتصابی است و ژوزف کابیلا از ۲۰۰۱ زمام امور کشور را در دست دارد.مردم و تاریخ. مطابق برآورد سال ۲۰۱۰، جمعیت کنگو کینشاسا حدود ۶۵,۹۶۶,۰۰۰ نفر است و تراکم نسبی آن ۲۸ نفر در کیلومتر مربع است. رشد سالانۀ جمعیت این کشور ۲.۹ درصد است و اقوام گوناگون افریقایی اکثریت قومی آن را تشکیل می‌دهند. ۵۰ درصد از مردم آن مسیحی کاتولیک‌اند و ۷۰ درصدشان در روستاها به‌سر می‌برند و زبان رسمی آنان فرانسه است. میانگین امید به زندگی در کنگو کینشاسا ۵۰ سال است و ۶۱ درصد از جمعیت آن باسوادند. قدیمی‌ترین دولت شناخته‌شدۀ این کشور سلطان‌نشین لوبا است. لیوینگستون[۲۵]، پویشگر انگلیسی، از ۱۸۴۰ تا ۱۸۷۰ از این سرزمین دیدن کرد و اروپاییان را با آن آشنا ساخت. هنری استنلی[۲۶]، ماجراجوی بلژیکی، در عملیات اکتشافی خود قراردادهای متعددی با سران قبایل کنگو منعقد کرد و زمینۀ تحت‌الحمایگی سرزمین مزبور را برای بلژیک فراهم آورد. کنفرانس برلین در ۱۸۸۵ مالکیت بلژیک بر کنگو را رسمیت بخشید و تلاش‌های ملّیون و آزادی‌خواهان کنگویی برای رهایی از سلطۀ استعمار و کسب استقلال تا ۱۹۵۷ به جایی نرسید. در این سال احزاب چندی در کنگو تشکیل شد و زمینۀ فعالیت‌های سیاسی فراهم آمد. سرانجام در ۳۱ ژوئن ۱۹۶۰ کنگو به استقلال کامل دست یافت و ژوزف کازاووبو و پاتریس لومومبا به ریاست جمهوری و نخست‌وزیری کنگو انتخاب شدند. اختلافات داخلی و تحریکات بیگانگان به برکناری پاتریس لومومبا و دستگیری و کشته‌شدن او منجر شد و موسی چومبه، از مخالفان سرسخت لومومبا، به نخست‌وزیری رسید. بدین‌ترتیب، جنگ میان مخالفان و طرفداران موسی چومبه شدت گرفت که تا ۱۹۶۳ ادامه یافت. موسی چومبه در ۱۹۶۵ برکنار شد و ژوزف موبوتو طی کودتایی خونین بر مسند ریاست جمهوری کنگو نشست و نام کنگو را به زئیر تغییر داد. فشارهای سیاسی موبوتو بر آزادی‌خواهان و خفقان عمومی، جوّ وحشتناکی را بر کشور حاکم کرد و روزبه‌روز بر وخامت اوضاع و شدت بحران افزوده شد تا جایی‌که موبوتو در ۱۹۹۷ از کشور گریخت و لوران کابیلا به‌جای او به ریاست جمهوری رسید. او در ۲۰۰۱ به‌دست یکی از محافظانش کشته شد و پسرش ژوزف کابیلا به ریاست جمهوری رسید. لوران کابیلا پس از رسیدن به ریاست جمهوری نام این کشور را از زئیر به کنگو برگردانید.