اوحدالدین کرمانی، حامد (کرمان ۵۶۷ـ بغداد ۶۳۵ق)

اوحَدالدّین کِرمانی، حامد (کرمان ۵۶۷ـ بغداد ۶۳۵ق)

حامد اوحدالدین کرمانی
زادروز	کرمان ۵۶۷ق
درگذشت	بغداد ۶۳۵ق
ملیت	ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل	تحصیل علوم دینی در  بغداد
شغل و تخصص اصلی	عارف
شغل و تخصص های دیگر	شاعر
آثار	رباعیات؛ مثنوی مصباح الارواح (منسوب به او)
گروه مقاله	عرفان

عارف و شاعر ایرانی. در‌پی حملۀ ترکان غُز به کرمان و براندازی آل قاورد در ۵۸۳ق به بغداد رفت. در بغداد به تحصیل علوم دینی پرداخت و در علوم رسمی، به‌ویژه در فقه شافعی، مرتبتی بلند داشت و مدتی در مدرسۀ حکاکیه تدریس کرد. در میانۀ عمر، طریق سلوک و ریاضت پیش‌ گرفت. مرید شیخ رکن‌الدین سجاسی و معاشر ابن عربی و شمس‌الدین تبریزی بود. بیشتر عمر خود را در سفر گذراند و با بزرگان علم و عرفان دیدار می کرد و به ارشاد مردم می‌پرداخت. در نواحی شمال غربی ایران، آسیای صغیر و عراق، شهرت بسیار داشت، چنان‌که پیشوای صوفیان بغداد شد و مریدان بسیار یافت. شهاب‌الدین سهروردی، فیلسوف عارف، و شماری دیگر از عارفان آن روزگار با او برسر نقار بوده‌اند. برترین مرید وی صدرالدین قونوی بود که شانزده سال در ملازمت او به‌سر برد. اوحدالدین، گرچه شاگرد رسمیِ ابن عربی نیست و حتی تا حدودی هم‌طبقۀ اوست، در مبانی نظری عرفان بسیار شبیه اوست و کمتر عارف ایرانی‌نژادی همچون او، دقایق مسلک ابن عربی را در سخنانی موجز تبیین کرده است. یکی از مریدان گمنام او مناقب او را نوشت که بدیع‌الزمان فروزانفر آن را تصحیح و چاپ کرد (تهران، ۱۳۴۷ش). تنها اثرش رباعیات عرفانی است (تهران، ۱۳۶۱ش) که برخی از آن‌ها مابین او و خیام و برخی دیگر مشترک است و گزیده‌ای از این اثر با نام شاهد دل به انگلیسی ترجمه شده است (۱۹۷۸). مثنوی مصباح‌الارواح نیز به‌وی منسوب است.