نزیه، حسن (تبریز ۱۳۰۰ ـ پاریس ۱۳۹۱ش)

حسن نزیه;
زادروز	تبریز ۱۳۰۰ش;
درگذشت	پاریس ۱۳۹۱ش
ملیت	ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل	لیسانس رشته حقوق
شغل و تخصص اصلی	فعال سیاسی
گروه مقاله	تاریخ ایران

نَزیه، حسن (تبریز ۱۳۰۰ ـ پاريس ۱۳۹۱ش)

فعال سیاسی ایرانی و از رجال جبهۀ ملی و نخستین رئیس شرکت ملّی نفت ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی. تحصیلات خود را تا اخذ مدرک لیسانس در رشتۀ حقوق ادامه داد و مشاغل متعددی را برعهده گرفت، ازجمله: رئیس بازرسی سازمان بیمه‌های اجتماعی، بازرسی هیئت‌مدیرۀ سازمان بیمه‌های اجتماعی و رئیس ادارۀ حقوقی آن مؤسسه. نزیه از طرفداران دکتر محمد مصدق، رهبر نهضت ملّی ایران، بود. در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ش تحت تعقیب قرار گرفت و سرانجام در شانزدهم آبان‌ماه همان سال توسط مأموران فرمانداری نظامی تهران بازداشت و مدتی زندانی شد. وی پس از آزادی به جبهۀ ملّی پیوست و به عضویت شورای مرکزی جبهۀ ملّی انتخاب شد. نزیه از امضا‌کنندگان اعلامیۀ شورای مرکزی جبهه و اعلام جرم علیه انتخابات دورۀ بیستم مجلس شورای ملّی بود که در ۲۹ تیر ۱۳۴۰ با قرار بازپرس نظامی، به‌اتهام اقدام علیه مصالح مملکت بازداشت و زندانی شد. پس از آزادی، به‌همراه مهدی بازرگان، سحابی و آیت‌الله طالقانی در تأسیس نهضت آزادی ایران مشارکت کرد. در جریان انقلاب اسلامی، از اعضای جمعیت ایرانی دفاع از آزادی و حقوق بشر بود که به انتقاد و اعتراض و نگارش نامه‌های سرگشاده علیه رژیم پهلوی پرداخت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از سوی مهندس بازرگان به‌عنوان اولین رئیس شرکت ملّی نفت ایران برگزیده شد. پس از اشغال سفارت امریکا در آبان ۱۳۵۸، اسناد و مدارکی برعلیه او منتشر و موجب تحریک شدید افکار عمومی و تعقیب وی از سوی محاکم قضایی شد. وی پس از آن به خارج از کشور گریخت و فعالیت‌های سیاسی خود را در فرانسه از سر گرفت.