وین، حلقه
ویِن، حَلقه (Vienna Circle)
گروه فیلسوفان و دانشمندانی که در دو دهۀ ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ برای مباحثه در وین[۱]، پایتخت اتریش، بهطور پیوسته گرد میآمدند و مفهوم بحثانگیز فلسفۀ علمی را مطرح میکردند. این محفل را هانس هانِ[۲] ریاضیدان بهراه انداخت و رهبریاش را موریتس اشلیکِ[۳] فیلسوف برعهده داشت؛ برخی از اعضای دیگر گروه عبارت بودند از: رودولف کارناپ[۴]، هربرت فایگل[۵]، فیلیپ فرانک[۶]، ویکتور کرافت[۷]، اوتو نویرات[۸]، و فریدریش وایزمن[۹]، کورت گودل[۱۰]، کارل مِنگر[۱۱]، ادگار تسیلزل[۱۲] نیز از وابستگان حلقۀ وین بودند. فعالیتهای این حلقه تا سال ۱۹۲۹، به گردهماییهای خصوصی محدود میشد. در این نتایج، اعضا به انتشار چندین مجموعه تکنگاشت پرداختند و با «انجمن فلسفۀ تجربی برلین» (که هانس رایشنباخ[۱۳] و ک. گ. هِمپل[۱۴] را شامل میشد) در ترتیبدادن همایشهای بینالمللی و اداره و چاپ مجلۀ اِرکِنتنیس[۱۵] (دانش) همکاری کردند. عوامل و شخصیتهای مؤثر در حلقۀ وین عبارت بودند از: ارنست ماخ[۱۶]، هانری پوانکاره[۱۷]، پیِر دوئم[۱۸]، و آلبرت اینشتین در زمینۀ علوم تجربی، و گوتلوپ فرگه[۱۹]، داوید هیلبرت[۲۰]، برتراند راسل[۲۱]، و نظریههای آغازین لودویگ ویتگنشتاین[۲۲] در زمینۀ علوم نظری[۲۳]؛ این محفل با انواع نوکانتگرایی[۲۴] و انواع ایدئالیسم[۲۵] آلمانی و کاتولیکی مخالف بود. چشمگیرتر از همه آنکه، این حلقه نیاز به مابعدالطبیعه (متافیزیک)[۲۶] و شناختشناسی (اپیستمولوژی)[۲۷] را انکار میکرد.
- ↑ Vienna
- ↑ Hans Hahn
- ↑ Moritz Schlick
- ↑ Rudolf Carnap
- ↑ Herbert Feigl
- ↑ Phillipp Frank
- ↑ Viktor Kraft
- ↑ Otto Neurath
- ↑ Friedrich Weismann
- ↑ Kurt Gödel
- ↑ Karl Menger
- ↑ Edgar Zilsel
- ↑ Han Reichenbach
- ↑ Hempel
- ↑ Erkenntnis
- ↑ Ernst Mach
- ↑ Henri Poincaré
- ↑ Pierre Duhem
- ↑ Gottlob Frege
- ↑ David Hilbert
- ↑ Bertrand Russell
- ↑ Ludwig Wittgenstein
- ↑ formal sciences
- ↑ neo-Jabtuabusn
- ↑ idealism
- ↑ metaphysics
- ↑ epistemology