حکمه الیمانیه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

الحکمة الیمانیه (مجله)


مجله‌ای در یمن که بین سال‌های 1938 تا 1942 منتشر می‌شده است. این مجله پس از مجله‌ی التهذیب دومین مجله در یمن بود که به مسایل روشنگری و اصلاح‌طلبی اهتمام داشت.

یکی از زمینه‌های انتشار الحکمة الیمانیه، انتصاب دو تن از روشنفکران یمنی -عبدالوهاب وریث و احمد مطاع- به عضویت در کمیته‌ی تاریخ یمن و کار مشترک آن دو برای راه‌اندازی مجله‌ای با هدف ایجاد اصلاحات بود. آن دو در راه‌انداختن تریبونی برای شکستن جمود حاکم بر جامعه و بیان خواسته‌های اکثریت خاموش دیدگاه مشترکی داشتند. یکی از محورهای اساسی این مجله، زیر سوال بردن مبانی مشروعیت نظام پادشاهی امامان زیدیه بود که اساسی‌ترین مانع برای ایجاد هرگونه تحول دموکراتیک در یمن به نظر می‌رسید. وریث و مطاع در تلاش برای انتشار این مجله، از رقابت میان خاندان پادشاهی بر سر جانشینی امام یحیی (که پس از اعطای عنوان ولیعهدی به امیر احمد بن یحیی شدت گرفته بود) بهره گرفتند. این رقابت درونی سبب شد تا برخی از امیران که چشم به قدرت دوخته بودند با ایده‌ی روشنفکرانه‌‌ی این مجله همراه شوند.

نخستین سردبیر این مجله، عبدالوهاب وریث بود و پس از مرگ او در 1940، احمد مطاع جایش را گرفت. الحکمة الیمانیه در آن دوره توانست بدون تحریک جریان سنتی پروژه‌ی اصلاح دینی و سیاسی را که روشنفکران پی گرفته بودند به پیش ببرد. با این حال پرداختن چند شماره‌ی مجله به موضوع جنگ جهانی دوم به مذاق امام یحیی خوش نیامد و او دستور به توقیف مجله داد. توقیف الحکمة الیمانیه واکنش منفی نخبگان را در پی داشت.

الحکمة الیمانیة مجله‌ای جریان‌ساز بود که الهام‌بخش نسل دوم انقلابی‌های یمن شد که به نظام پادشاهی امامت زیدیه پایان بخشیدند.