خلیلی، خلیل الله (کابل ۱۲۸۶ـ اسلام آباد ۱۳۶۶ش)

خلیل الله خلیلی;
زادروز	کابل ۱۲۸۶ش;
درگذشت	اسلام آباد ۱۳۶۶ش
ملیت	افغانستانی
شغل و تخصص اصلی	شاعر، نویسنده و پژوهشگر
لقب	مستوفی الممالک
آثار	آثار هرات (در ۳ جلد، هرات، ۱۳۰۸ ش)، احوال و آثار حکیم سنایی (کابل، ۱۳۱۵ش)
گروه مقاله	ادبیات فارسی
جوایز و افتخارات	نشان های درجه یک از وزارت معارف کابل و فرهنگستان فرانسه

خلیلی، خلیل‌الله (کابل ۱۲۸۶ـ اسلام‌آباد ۱۳۶۶ش)

(معروف به: مستوفی‌الممالک) شاعر، نویسنده و پژوهشگر افغانستانی. پس از فراگیری ادبیات فارسی، منطق، تفسیر و حدیث، آموزگاری پیشه کرد. یک‌چند مستوفی ولایت مزار شریف بود و در حکومت بچه‌سقا ولایتدار آن‌جا شد. در دولت نادرشاه سیزده سال در دفتر صدراعظم خدمت کرد. در سراسر پادشاهی محمد‌ظاهرشاه از دوستان نزدیک پادشاه بود. چندی نیز سفیر افغانستان در عراق و عربستان سعودی بود. پس از سرنگونی نظام پادشاهی در افغانستان، به نیوجرسی در امریکا رفت . در اواخر زندگی به اسلام‌آباد پاکستان کوچید و به صف مخالفان دولت پیوست. پیکرش را در گورستان مهاجران افغانستانی در پیشاور به‌خاک سپردند. دارای نشان‌های درجۀ یک از معارف کابل و فرهنگستان فرانسه و عضو نویسندگان بین‌المللی آسیایی و افریقایی بود. دو بار نیز به ایران سفر کرد. مردی متدین و آزادی‌خواه بود. شعرهایش سرشار از میهن‌دوستی و عشق به مردم فرودست است. اشعارش بیشتر به‌سبک خراسانی و گاه به‌سبک عراقی است. در همۀ قالب‌ها شعر سروده، به‌ویژه در قطعه و دوبیتی، و به نوآوری دست زده است. با ملک‌الشعرای بهار دوستی و مشاعره داشت. بیش از ۴۵ اثر از او به‌چاپ رسیده است. از آثارش: آثار هرات در ۳ جلد (هرات، ۱۳۰۸‌ش)؛ احوال و آثار حکیم سنایی (کابل، ۱۳۱۵ش)؛ از بلخ تا قونیه (چاپ کابل و ترکیه)؛ دیوان شعر (تهران، ۱۳۴۱ش)؛ کاروان اشک (تهران، ۱۳۵۲ش)؛ پیوند دل‌ها که شرح سفرهایش به ایران است (تهران، ۱۳۳۶ش)؛ رباعیات با ترجمۀ انگلیسی و عربی (چاپ کابل و لندن)؛ سرود خون که گزیدۀ آخرین سروده‌های اوست (تهران، ۱۳۶۸ش). کلیات اشعارش (تهران ۱۳۷۸ش)؛ نی‌نامه (۱۹۷۳)؛ الفقهاء المغانیون به عربی؛ عیاری از خراسان (۱۹۸۰)؛ زرین‌گوربت، به پشتو (۱۹۷۴)؛ ترجمۀ تفسیر قرآن کریم، اثر شیخ‌الهند محمود الحسنی، از اردو (کابل، بی‌تا).