زردشتیان، دخمه
زردشتیان، دخمۀ
(یا: دادگاه زردشتیان) جایگاه قرار‌دادن مردگان زردشتیان بر بلندای کوهی رسوبی و کم‌ارتفاع به نام کوه دخمه در ۱۵کیلومتری جنوب شرقی یزد. این مکان از گذشته‌های دور تا حدود ۴۰ سال پیش مورد استفاده قرار می‌گرفته است. زردشتیان طبق فرهنگ و آداب و رسوم مذهبی خویش مردگان خود را طی مراسمی ویژه در دخمه می‌گذاشتند تا پیکر بی‌جان آن‌ها طعمۀ پرندگان شود. تعداد دخمه‌ها در این مکان دو عدد است و به‌شکل دو عمارت سنگی مدور برج‌مانند با فضای میان‌تهی هستند و در مرکز فضای میان‌تهی این دخمه‌ها چاهی وجود دارد که آن را «استودان» می‌نامند و جایگاه قرار‌دادن استخوان‌های به‌جامانده از پیکر مردگان است. چند عمارت خشت و گلی، سنگی، آجری یا ترکیبی از همۀ این مصالح که در زمان خود مجهّز به امکانات رفاهی بوده است در اطراف این دخمه وجود دارند. پس از پایان مدت مراسم ویژۀ مردگان طی مراسمی خاص دخمه پاکیزه و ضدعفونی می‌شد و مورد استفاده مجدد قرار می‌گرفت.