دو مسیله بنیادین اخلاق
دو مسئلۀ بنیادین اخلاق (Die beiden Grundprobleme der Ethik)
کتابی در فلسفۀ اخلاق، تألیف آرتور شوپنهاور، به زبان آلمانی، چاپ پیراسته در ۱۸۶۰. این اثر، متن تجدید نظرشدۀ دو اثر پیش از این چاپ‌شدۀ شوپنهاور، با عناوین دربارۀ آزادی ارادۀ انسانی و دربارۀ بنیاد اخلاق، است. مؤلف در رسالۀ نخست، به پرسش مطرح‌شده از سوی فرهنگستان نروژ مبنی بر این‌که آیا آزادی اراده با عطف نظر به مسئلۀ خودآگاهی اثبات‌شدنی است، پاسخ می‌دهد. پاسخ شوپنهاور بر این حکم استوار است که خودآگاهی و شناخت جهان بیرون حکایت از آن دارند که اراده آزاد نیست. رسالۀ دوم به منشأ اخلاقیات اختصاص دارد، و این‌که چه چیزی را دقیقاً اخلاقی می‌خوانیم. در این رساله شوپنهاور بر نظریۀ کانت، مبنی بر اخلاق چونان عقل عملی، خرده می‌گیرد و آن را نوعی صورت‌گرایی اخلاقی می‌پندارد. شوپنهاور اراده را یگانه واقعیت زندگی می‌داند و عقل را چیزی جز تابع آن تلقی نمی‌کند. نقد او بر نظریۀ اخلاقی کانت نیز از همین‌جا ناشی می‌شود. به‌باور شوپنهاور، انسان آن‌گاه اخلاقی عمل می‌کند که درد دیگران در او حس ترحم ایجاد کند. بنابراین، حس ترحم یگانه حقیقت اخلاقی است.