اوئن، رابرت (۱۷۷۱ـ۱۸۵۸م)
اوئِن، رابِرت (۱۷۷۱ـ۱۸۵۸م)(Owen, Robert)
سوسیالیست انگلیسی، زادۀ ویلز[۱]. در ۱۸۰۰ مدیر کارخانه‌ای در لِنرکِ اسکاتلند شد و در آن‌جا با بهسازی شرایط کار و وضعیت مسکن کارگران و احداث مدرسه برای آنان جامعه‌ای نمونه ساخت. نظراتش محرّک جنبش تعاونی (یکپارچه‌کردن منابع برای کسب سود اقتصادی مشترک) بود. از ۱۸۱۷ پیشنهاد تأسیس «دهکده‌های تعاونی[۲]»، جوامع خودکفا در چارچوب اصول سوسیالیسم، را مطرح کرد که می‌پنداشت سرانجام جانشین مالکیت خصوصی می‌شوند. تلاش‌های بعدی‌اش برای ایجاد چنین جامعه‌ای در امریکا (با عنوان هماهنگی نو[۳]) ناکام ماند. در ۱۸۳۳ با این هدف که سندیکاها ادارۀ صنایع را برعهده گیرند اتحادیۀ ملّی بزرگ اصناف همبسته[۴] را راه‌اندازی کرد، ولی این طرح نیز در ۱۸۳۴م شکست خورد. در کتاب نگرش جدید به جامعه[۵] (۱۸۱۳) مدعی شد که شخصیت افراد کلاً تابع محیط است. اوئن قبلاً در کارخانه‌های ریسندگی خود در شمال لندن اقدام به الغای استخدام کودکان، ایجاد بیمۀ بیماری و سالخوردگی، و احداث مراکز تفریحی و آموزشی کرده بود.